Έχουν ήδη παρέλθει τέσσερα έτη από την ψήφιση του Ν 3852/2010 (ΦΕΚ Α΄ 87/7.6.2010) «Πρόγραμμα Καλλικράτης» που εγκαινίασε τη νέα αρχιτεκτονική δομή της αυτοδιοίκησης επιφέροντας την ριζική αναμόρφωση του δικαίου της τοπικής αυτοδιοίκησης και την αλλαγή της διοικητικής διαίρεσης της χώρας. Ο νομοθέτης έκτοτε, με συνεχείς παρεμβάσεις του, όχι μόνο τροποποίησε εκτεταμένα τον βασικό αυτό νόμο και προϊσχύσαντα αυτού νομοθετήματα αλλά εισήγαγε και πολλές νέες ρυθμίσεις με σειρά άλλων νομοθετικών επιλογών.

Η παρούσα συλλογή «Τοπική Αυτοδιοίκηση - Αποκεντρωμένη Διοίκηση», που αποτελεί μετεξέλιξη και εμπλουτισμένη εκδοχή της αρχικής έκδοσης «Καλλικράτης - Ο νέος νόμος για την αυτοδιοίκηση & την αποκεντρωμένη διοίκηση» έρχεται μέσα σε αυτό το πλαίσιο των συνεχών μεταβολών του Ν 3852/2010, της πανσπερμίας διατάξεων σε επιμέρους νόμους και όχι σπάνια της αλληλοεπικάλυψης ρυθμίσεων και των νομοθετικών ασαφειών, φιλοδοξώντας στο βαθμό που αυτό είναι δυνατό να συστηματοποιήσει το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο παρουσιάζοντας, πέραν του Ν 3852/2010, τα βασικότερα εκείνα νομοθετήματα που αφορούν στην τοπική αυτοδιοίκηση και την αποκεντρωμένη διοίκηση. Η προσπάθεια συγκέντρωσης, καταγραφής και παρουσίασης κατέστη ιδιαζόντως απαιτητική εξαιτίας των ως άνω δεδομένων. Επισημαίνεται ότι η συλλογή είναι ενημερωμένη έως και το ΠΔ 2/2015 (ΦΕΚ Α 2/9.1.2015).

Όσον αφορά στην διάρθρωση της ύλης το έργο συστηματικά χωρίζεται σε τρεις ενότητες. Στην πρώτη περιλαμβάνεται ένα εκτενές εισαγωγικό σημείωμα, στο οποίο γίνεται λεπτομερής καταγραφή, αφού ελήφθησαν υπόψη οι εν τω μεταξύ διατρέξασες μεταβολές, όλων των παραμέτρων του Προγράμματος «Καλλικράτης» που αναμόρφωσε το δίκαιο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Καταγράφεται το συνταγματικό καθεστώς της τοπικής αυτοδιοίκησης και της αποκεντρωμένης διοίκησης, στη συνέχεια γίνεται μία σύντομη ιστορική αναδρομή και τέλος παρουσιάζονται οι δομικές και ειδικές ρυθμίσεις του Προγράμματος «Καλλικράτης» σε θέματα όπως η αναδιάρθρωση των δήμων στο πλαίσιο συνενώσεων, η θεμελίωση της Περιφέρειας ως β βαθμός τοπικής αυτοδιοίκησης και των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων ως μοναδικός βαθμός αποκεντρωμένης κρατικής διοίκησης. Επίσης, αναλύονται ζητήματα που αφορούν στο εκλογικό σύστημα, το σύστημα διακυβέρνησης των νέων ΟΤΑ, στις αρμοδιότητες, την εποπτεία, τον έλεγχο, τη διαφάνεια, τα οικονομικά κ.α.

Στη δεύτερη ενότητα παρατίθεται ο Ν 3852/2010, κωδικοποιημένος και ενημερωμένος, ενώ για την καλύτερη δυνατή κατανόηση και τη διευκόλυνση της έρευνας κάτω από κάθε παράγραφο και άρθρο παρατίθενται σημειώσεις με τις οποίες παρέχονται επιπλέον πληροφορίες που αφορούν επιμέρους νομοθετικές ρυθμίσεις, σχετικές διατάξεις (π.χ. διατάξεις νόμων, υπουργικές αποφάσεις κ.λπ.) και αποσαφηνίζονται κρίσιμα ζητήματα.

Στην τρίτη ενότητα υπό την μορφή παραρτήματος παρουσιάζονται είκοσι τρία (23) νομοθετήματα (νόμοι, προεδρικά διατάγματα, υπουργικές αποφάσεις) παλαιότερα και νεώτερα (συμπεριλαμβανομένων και συγκεκριμένων διατάξεων του προηγούμενου Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων - Ν 3463/2006), με ρυθμίσεις που αφορούν σε διάφορα αντικείμενα του δικαίου της τοπικής αυτοδιοίκησης, είτε στο πλήρες εύρος τους είτε με την παράθεση συγκεκριμένων άρθρων.

Τέλος, η συλλογή πλαισιώνεται από ένα κατατοπιστικό αλφαβητικό ευρετήριο που διευκολύνει τον αναγνώστη στην ανεύρεση των βασικότερων όρων.

Εν κατακλείδι, σκοπός και φιλοδοξία της παρούσας έκδοσης είναι να αποτελέσει έναν χρήσιμο οδηγό, έναν «οδικό χάρτη», εν μέσω όλων των παραπάνω αναφερθεισών δυσχερειών και δύσληπτων αρκετές φορές μεταβολών του κανονιστικού πλαισίου που διέπει την τοπική αυτοδιοίκηση, που θα διευκολύνει την εργασία και την έρευνα νομικών και μη, στελεχών της τοπικής αυτοδιοίκησης, ερευνητών και φοιτητών