"Το πέρασμα από την άγνοια στη Γνώση - τη Γνώση μέσω της οποίας γινόμαστε αυτό που γνωρίζουμε - μπορεί να γίνει μόνο με την αλλαγή της συνειδητότητας και όχι προσπαθώντας την κατανόηση ολόκληρης της πραγματικότητας". Η πνευματική άσκηση κρύβει πολλές παγίδες. Ποικίλες οι δυσκολίες που συναντάει ο ασκητής, επικίνδυνες και κάποιες φορές καταστρεπτικές. Μπορεί να χαθεί στην Κοιλάδα των απατηλών Αναλαμπών, να παραμείνει στην Ενδιάμεση Ζώνη ή να παραπαίει ανάμεσα σε διλήμματα και προβλήματα πίστης. Το "εγώ" φοράει πολλές μάσκες και, ανά πάσαν στιγμήν, ο πνευματικός άνθρωπος πρέπει να ψάχνει και να διακρίνει τι κρύβεται πίσω τους.

Στην ανθολογία Το Αίνιγμα αυτού του Κόσμου ο Σρι Ωρομπίντο θίγει και αναλύει θέματα και προβλήματα που συχνά εμφανίζονται σε σχέση με την πνευματική αλήθεια και την εμπειρία της και απαντάει σε ερωτήματα και απορίες του ενδιαφερόμενου για τη Γιόγκα και την πνευματική ζωή. "Μόνον εάν υπάρχει μια ανώτερη συνειδητότητα πέραν του Νου και όταν αυτή η συνειδητότητά μας είναι προσιτή, μπορούμε να γνωρίσουμε και να εισχωρήσουμε στην έσχατη Πραγματικότητα. Διανοητικές εικασίες και λογική συλλογιστική για το εάν υπάρχει ή όχι μια τέτοια ανώτερη συνειδητότητα, δεν μπορούν να μας πάνε και πολύ μακριά. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι κάποιος τρόπος που θα μας κάνει να βιώσουμε την εμπειρία της, να την φτάσουμε, να εισχωρήσουμε μέσα της, να ζήσουμε μέσα σε αυτήν. Εάν το κατορθώσουμε αυτό, οι διανοητικές εικασίες και η συλλογιστική θα πρέπει αναγκαστικά να εκπέσουν σε μια πολύ δευτερεύουσα θέση ή να χάσουν την αιτία της ύπαρξής τους ολωσδιόλου".