Στον Γ΄ τόμο παρουσιάζεται αρχικά μια περιληπτική γενική ανασκόπηση των εξελίξεων στο χώρο της επιστημονικής ψυχολογίας και εξετάζονται οι βασικές θέσεις, οι θεματικές και οι μεθοδολογικές αρχές της Γνωστικής Ψυχολογίας. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται και αναλύονται τόσο οι παλαιότερες όσο και οι σύγχρονες θεωρίες και τάσεις της Γνωστικής Ψυχολογίας. Πιο συγκεκριμένα, γίνεται αναφορά στους πρόδρομους της Γνωστικής Ψυχολογίας και ειδικότερα στις θεωρητικές αρχές και στην ενορατική μάθηση της Μορφολογικής Ψυχολογίας, στη θεωρία του γνωστικού πεδίου του Κ. Lewin και στην εμπρόθετη - σκόπιμη μάθηση του E. Tolman. Διεξοδικά μελετώνται, επίσης, λόγω της σπουδαιότητας που κατέχουν στην εκπαιδευτική πράξη, οι βασικές γνωστικές θεωρίες μάθησης, που περιλαμβάνουν τη λογικομαθηματική μάθηση του J. Piaget, την ευρετική - ανακαλυπτική μάθηση του J. Bruner, την κοινωνικο-ιστορική θεωρία μάθησης και ανάπτυξης του Lev Vygotsky, τη νοηματική -προσληπτική μάθηση του D. Ausubel και την αθροιστική μάθηση του R. Gagne. Επιπλέον, δίνεται έμφαση στην παιδαγωγική εκτίμηση -αξιολόγηση της κάθε θεωρίας και εξετάζονται οι γενικές ψυχοπαιδαγωγικές τους εφαρμογές.