Η Φωτεινή Τομαή, αρχαιολόγος και πρέσβης ε.τ.,, στο έργο της Σκόρπια κι Ανάλεκτα στοχάζεται πάνω στη Μνήμη και την Ιστορία και την αλήθεια των γεγονότων. Είναι ένα βιβλίο-μαρτυρία για τη διαχρονική ευθύνη του λόγου.

Η Μνήμη, η Μελέτη και η Αοιδή ήταν οι αρχαιότερες Μούσες των Ελλήνων που λατρεύονταν στον Ελικώνα και αργότερα στο Μαντείο των Δελφών και τη Σικυώνα. Η πατρίδα μας, καθώς έχει περιβραχεί από την Ιστορία, σύμφωνα με τον στίχο του ποιητή, κουβαλάει αιώνες τώρα, άπειρες μνήμες. Τι είναι, όμως, αυτό που κάνει εμάς τους ανθρώπους να θέλουμε να τις συγκρατούμε αφήνοντας μια ζώσα κληρονομιά για τις επόμενες γενιές; Μήπως γιατί τα βιβλία της Ιστορίας δεν τα γράφουν όλα; Ή από ματαιοδοξία; Ή για λόγους πιστότητας των γεγονότων; Ή καλύτερα χάριν εντιμότητας, αρετή που ο Κικέρων υποστήριζε ως τη μεγαλύτερη και σπουδαιότερη για τους ιστορικούς;

Κάθε βιβλίο είναι ένας νέος τοκετός, μια γέννα που υποβάλλει σε μεγάλη κατάσταση στρες το μυαλό του συγγραφέα. Ιδιαίτερα εάν επιδίωξή του είναι ό,τι γράφει να είναι αληθινό και να αποτυπώνει τα γεγονότα της εποχής με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια, καθώς η μνήμη άλλοτε ατονεί, άλλοτε ωραιοποιεί και άλλοτε βλέπει τα γεγονότα του παρελθόντος διαθλαστικά και ερμηνευτικά μέσα από την εικόνα του παρόντος, που είναι ασφαλώς μέγα λάθος... Ελπίζω να διήλθα με επιτυχία τη δυσκολία αυτή γράφοντας το συγκεκριμένο πόνημα. Αλλωστε, καθώς δεσμεύομαι δια βίου από την πάλαι ποτέ υπηρεσιακή μου ιδιότητα, απέφυγα να αναφερθώ έστω και εξ απαλών ονύχων σε πρόσωπα και γεγονότα αποκαλύπτοντας αλήθειες που ενδεχομένως να έβλαπταν...