Η νουβέλα "Η τιμή και το χρήμα" (πρώτη δημοσίευση το 1912, πρώτη έκδοση σε βιβλίο το 1914 στην Κέρκυρα), από τα αξιολογότερα ανάμεσα στα μεγάλης έκτασης αφηγηματικά έργα του Θεοτόκη, αποτελεί την απαρχή της ώριμης και της πιο σημαντικής συγγραφικής περιόδου του, αυτής που του προσέδωσε τον χαρακτηρισμό του εισηγητή ή ενός από τους κύριους εισηγητές της κοινωνιστικής πεζογραφίας.

Στην παρούσα χρηστική έκδοση του κειμένου, το οποίο συνοδεύεται από εισαγωγή, σχόλια και γλωσσάρι, αναπαράγεται η δεύτερη αυτοτελής έκδοσή του σε βιβλίο, που έγινε το 1921 στην Αθήνα. Η Εισαγωγή εστιάζεται στον σχολιασμό του ζητήματος πώς μια ερωτική ιστορία, που μπλέκεται στα γρανάζια του θεσμού της προίκας, οδηγείται στην προβολή ελπιδοφόρων κοινωνικών μηνυμάτων μέσα από τη γυναικεία χειραφέτηση της κεντρικής ηρωίδας.