Οι "Στοιχειώδεις μορφές του θρησκευτικού βίου" αποτελούν κατά γενική ομολογία το σημαντικότερο έργο του Εμίλ Ντυρκέμ. Χρειάστηκαν δεκαεπτά ολόκληρα χρόνια για να συγκροτηθεί το αντικείμενο της κοινωνιολογίας της θρησκείας και να σχηματιστούν οι βασικές γραμμές του επιχειρήματος που διατρέχει το βιβλίο. Η απήχηση του έργου στον επιστημονικό κόσμο έδειξε, ήδη από την εποχή της δημοσίευσής του (1912), το μέγεθος της συμβολής του Ντυρκέμ στην κοινωνική επιστήμη.

Ο Μωρίς Αλμπβάκς γράφει στη νεκρολογία του για τον Ντυρκέμ: «Η μεταβολή των κοινωνιών αποτελεί σύνθετο πρόβλημα που δεν λύνεται ούτε με την κοινωνική δυναμική του Κοντ ούτε με τον εξελικτισμό του Σπένσερ, αφού κρίσιμος παράγοντας προκειμένου να κατανοήσουμε την κοινωνική μεταβολή είναι η συγκριτική οπτική ανάμεσα σε όμοιους κοινωνικούς τύπους. ...Η θρησκεία αποτελεί τη βασική αρχή της κοινωνικής συνοχής. Όσο πιο πίσω ανατρέχει κανείς στον χρόνο τόσο ευκολότερα παρατηρεί ότι αυξάνεται η δύναμη των θρησκευτικών πεποιθήσεων και βλέπει τη θρησκεία να απορροφά τη συλλογική συνείδηση. ...Η θρησκεία μπορεί να αλλάζει περιεχόμενο ανάλογα με την εποχή, δεν μπορεί όμως να μεταβάλλει τις αιτίες που τη γεννούν, οι οποίες είναι παντού και πάντοτε ίδιες».