ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΑΡΧΕΓΟΝΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ

Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε τη διδασκαλία περί εσχάτων του Ιππολύτου Ρώμης, οφείλουμε πρώτ' απ' όλα να γνωρίσουμε και να κατανοήσουμε το βιβλικό υπόβαθρο του 1ου και 2ου μ.Χ. αιώνα μέσα σε μια ιστορική συνάφεια όπως αυτή διαφαίνεται τόσο από την Καινή Διαθήκη και τις εσχατολογικές θέσεις που αναπτύσσονται σ' αυτήν, όσο και από τα συγγράμματα των εκκλησιαστικών συγγραφέων αυτής της περιόδου. Κοινός τόπος και κοινές θέσεις υπάρχουν, πάντοτε όμως κρίνονται στη θεολογική έρευνα υπό το πρίσμα των αγιογραφικών αναφορών και έχοντας ο μελετητής κατά νου τις προσφερόμενες ιδιάζουσες απόψεις πολλών άλλων συγγραφέων της εποχής.

Στη σύγχρονη θεολογική σκέψη και αναζήτηση, οι εσχατολογικές αναφορές και η αγιογραφική τους βάση, κάνουν επίκαιρη την αναφορά και την εμβάθυνση σε χώρους και στιγμές της εκκλησιαστικής αυτοσυνειδησίας, την ύπαρξη μελετών που κύριο μέλημά τους είναι η σχέση των δύο παραπάνω επιμέρους περιοχών.

Για μισό και παραπάνω αιώνα, από την Πηγή των Λογίων (Q) έως και τον Ιγνάτιο Αντιοχείας, η εκκλησιαστική αυτοσυνειδησία εκφραζόταν μέσα από την καθημερινή κοινωνία αγάπης των μελών των πρώτων χριστιανικών κοινοτήτων. Παρ' όλ' αυτά είναι σχεδόν βέβαιο πως το υπόβαθρο της σχέσης των πιστών με την αναμονή της Δευτέρας Παρουσίας από τη μια και την κατανόησή της ως ζωής από την άλλη, δύο περιοχές έρευνας όχι και τόσο σαφείς μας οδηγούν στην ανάλυση και ανάπτυξη της εσχατολογικής διάστασης της εκκλησίας.

Η θεία ευχαριστία, το Δείπνο του Κυρίου και κατ' επέκταση η ευχαριστιακή θεολογία αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ ιστορίας και εσχάτων καιρών, διότι βασίζει την ενότητά της στο ευχαριστιακό πνεύμα και τη σύνδεσή του με τη ζωή των εσχάτων καιρών.

Ο Ιππόλυτος Ρώμης μέσα στο παραπάνω πλαίσιο ως συγγραφέας παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ειδικότερα όμως η εσχατολογία του η οποία έχει μια ιδιάζουσα τυπολογική σκέψη, διαφοροποιείται από αυτήν του Ειρηναίου και επιπλέον φαίνεται πως παίζει με τις χιλιετίες, χωρίς να είναι χιλιοστής. Βέβαια, εκεί που κάνει τις περισσότερες αναφορές είναι στα έργα του "Υπόμνημα εις τον Δανιήλ" και "Περί Χριστού και Αντιχρίστου".

Μέσα σ' αυτό το πνεύμα αναζήτησης, θεωρώντας ταυτόχρονα πως έχει και οικουμενικό χαρακτήρα, κρίναμε σκόπιμο, ότι μια επισταμένη αναφορά στα παραπάνω θα συμβάλλει στην κατανόηση ενός τόσο σημαντικού θέματος, μένοντας όμως αυστηρά στο βιβλικό υπόβαθρο όλων των αναφορών μας.