ΑΠΟ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΑΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΟΥ 1849

Η χρονογραφική συγγραφή του Ιθακησίου ιατροφιλοσόφου Νικολάου Γρίβα Καραβία (?1865), εγκατεστημένου στην Κωνσταντινούπολη, περί της γενέτειράς του άρχεται από τους μυθικούς χρόνους και φθάνει ώς την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης.

Ο συγγραφέας εξαντλεί τις πληροφορίες που μας παρέχει ο Όμηρος για το νησί, αναφέρεται στη βενετική, στη γαλλική και στη βρετανική κυριαρχία, στα νομίσματα που κυκλοφόρησαν στο νησί (από τους ομηρικούς έως τους νεωτέρους χρόνους), στην Εκκλησία και στους χριστιανικούς ναούς. Ιδιαίτερα πολύτιμες είναι οι αναλυτικές πληροφορίες του για τα χωριά, την αρχιτεκτονική, τη δημογραφία και το τοπίο του νησιού, τις καλλιέργειες, τα αγροτικά προϊόντα και τις αγροληπτικές σχέσεις, τους υδάτινους πόρους, τους ευλίμενους όρμους, καθώς και για τα βότανα και τη χλωρίδα της νήσου κατά τη σύγχρονη με αυτόν εποχή (δεκαετίες 1830-40).

Ο Ιθακήσιος ιατροφιλόσοφος παρέχει επίσης στοιχεία για τη γενεαλογία της οικογένειας Καραβία και τους κλάδους της, και βιογραφεί περισσότερους από σαράντα «ενδόξους άνδρες Ιθακησίους», αρχαίους τε και κυρίως νεωτέρους (των οικογενειών Καραβία, Δενδρινού, Βλασόπουλου, Βλησμά, Πεταλά, κ.ά.).