ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟ ΚΑΙ ΠΕΠΡΩΜΕΝΑ

Οι περισσότερες περιπτώσεις που συγκεντρώνει εδώ η Φρανσουάζ Ντολτό είναι κυριολεκτικά εντυπωσιακές, όχι εξαιτίας του θεαματικού χαρακτήρα του συμπτώματος (το σύμπτωμα είναι πάντα κάτι το αλλόκοτο), αλλά γιατί η ίδια η Φρανσουάζ Ντολτό μένει έκπληκτη μπροστά στο λυτρωτικό αποτέλεσμα που έχει η ακρόασή της. Κάθε σύμπτωμα, ακόμη κι εκείνο που μοιάζει να αντιστέκεται πεισματικά στην οποιαδήποτε γνώση ή "προ γνώση", διαλύεται όταν ο αναλυτής δέχεται να μην καταλαβαίνει αλλά να είναι εκεί, να είναι ένα "εκεί" για το υποκείμενο: αυτό είναι το στοιχείο που δεν έπαψε ποτέ να στηρίζει την πρακτική της Φρανσουάζ Ντολτό επί 40 χρόνια, όλα αυτά τα χρόνια κατά τη διάρκεια των οποίων έφτιαξε την ψυχανάλυση των παιδιών στη Γαλλία, διευρύνοντας τα όριά της, αλλά και δεχόμενη να είναι ο ’λλος για όσους εργάζονται στο χώρο.

Ο καλύτερος τρόπος διδασκαλίας της είναι όταν, μέσα από τις κλινικές περιπτώσεις της, κάνει να ακουστεί το ανήκουστο που άκουσε η ίδια, δηλαδή, κατά κύριο λόγο, που επέτρεψε να ειπωθεί. Το βλέπουμε με τη νεκρώσιμη ακολουθία που ψάλλεται από το παιδί με την εμβληματική στύση του φύλου του και που θα του επιτρέψει επιτέλους να είναι, επειδή ακριβώς άφησε να μιλήσει ο νεκρός εντός του. Όταν αναρωτιέται για την επιρροή της ψυχανάλυσης, όχι μόνο εκ των υστέρων, μετά το τέλος της αγωγής, αλλά και αργότερα, στις επόμενες γενιές, η Φρανσουάζ Ντολτό λέει εν παρόδω, με μια πεποίθηση που θα έπρεπε να κάνει να ξυπνήσουν πολλοί από αυτούς που εργάζονται στο ίδιο χώρο, ότι η φροϊδική μέθοδος "δουλεύει", αρκεί να την έχει κανείς. Υπό την προϋπόθεση επίσης, αυτό μαρτυρεί η διδασκαλία της, ότι ο αναλυτής έχει κάτι που δεν είναι μέθοδος: όχι κάτι "επιπλέον", αλλά κάτι "μείον", το οποίο βιώνει ως το αναγκαίο στοιχείο της "μη γνώσης" του.