ΜΩΥΣΗΣ, ΧΡΙΣΤΟΣ, ΜΩΑΜΕΘ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ ΑΠΟΔΙΔΟΜΕΝΗ ΣΤΟΝ ΒΑΡΟΝΟ ΤΟΥ ΧΟΛΜΠΑΧ

Αυτός ο αιχμηρός, σαρκαστικός λίβελος του λαϊκού Διαφωτισμού είναι μια μετωπική επίθεση ενάντια στους τρεις μεγάλους προφήτες και διαχειριστές του υποτιθέμενου θείου Λόγου, ιδρυτές των θρησκειών που συνιστούν τον ορίζοντα του νεότερου ευρωπαϊκού πολιτισμού.

Οι διδασκαλίες περί Θεού και ψυχής που συνοψίζονται εδώ «φωτογραφίζουν» συχνά τον εικονοκλαστικό ζήλο τής Εγκυκλοπαίδειας. Ανάγονται όμως επίσης σε μια πολύ ευρύτερη «μυστική» παράδοση τού δυτικού πνεύματος, που εκτείνεται από τον Εμπεδοκλή ώς τον Τζορντάνο Μπρούνο και τον Σπινόζα κι από την ευρωπαϊκή και την αραβική αλχημεία ως τις πιο τολμηρές εκδοχές τής νέας επιστήμης.

Αντίστροφα, στην ιστορική προέκταση μιας τέτοιας ρητορικής βίας δεν είναι δύσκολο να διακρίνουμε τους πυρακτωμένους μονολόγους των βέβηλων χαρακτήρων του Σαντ ή την ανελέητη πολεμική που θα εξαπολύσει στον Αντίχριστο ο Νίτσε.