Ο Σωκράτης γεννήθηκε το 470 π.Χ., στην Αθήνα στο δήμο της Αλωπεκής, από εύπορη οικογένεια. Ήταν γιος της μαίας Φαιναρέτης και του μαρμαρογλύπτη Σωφρονίσκου.

Τα νεανικά του χρόνια τα πέρασε εργαζόμενος με τον πατέρα του στο μαρμαράδικο και πιθανότατα μερικά μάρμαρα της Ακρόπολης να είχαν περάσει από τα χέρια του αφού ο πατέρας του υπήρξε ένας από τους εργολάβους που έκτισαν τον Παρθενώνα.

Ασχολήθηκε αρχικά με τις φυσικές επιστήμες μετά όμως ακολούθησε το δικό του δρόμο και αφιέρωσε τη ζωή του στον άνθρωπο να βελτιώσει τον εσωτερικό του κόσμο.

Δίδασκε όπου έβρισκε ακροατές σε όλη την Αθήνα και ποτέ δεν έπαιρνε αμοιβή, ούτε από τους πλουσίους. Σύντομα μαζεύτηκαν γύρω του τα παιδιά των αριστοκρατικών οικογενειών και έγιναν μόνιμοι μαθητές του.