Μέσα στις σελίδες του βιβλίου του Paul Dumont διαγράφεται η πορεία ενός απομονωμένου στρατηγού, αποκηρυγμένο από τον Σουλτάνο και απομακρυσμένου από το τουρκικό πολιτικό κατεστημένο, ο οποίος, επικεφαλής ενός καταπονημένου από τον τετραετή πόλεμο στρατού, κατόρθωσε δύο μεγάλα επιτεύγματα. Το πρώτο ήταν ότι νίκησε δύο από τις υπερδυνάμεις της εποχής, την Αγγλία και τη Γαλλία. Το δεύτερο και σημαντικότερο ήταν ότι δημιούργησε πάνω στις στάχτες μιας παλαιάς Αυτοκρατορίας - της Οθωμανικής - ένα νέο σύγχρονο κράτος, την τουρκική Δημοκρατία.

Η νέα, σύγχρονη Τουρκία, που το 1923 διαδέχθηκε την Τουρκία των Σουλτάνων, είχε ως κύρια φιλοδοξία της να ζήσει ελεύθερη, ανεξάρτητη και ανεπτυγμένη οικονομικά και κοινωνικά. Η κατάργηση του Σουλτανάτου και του Χαλιφάτου, δύο αναχρονιστικών και σκοταδιστικών θεσμών, η ανύψωση της θέσης της γυναίκας, ο αγώνας κατά του αλφαβητισμού και ο εκλατινισμός του αλφαβήτου, η εισαγωγή θεσμών ευρωπαϊκού προσανατολισμού, έφεραν την Τουρκία του Κεμάλ, με γοργούς ρυθμούς, στη θέση ενός κράτους του 20ού αιώνα.

Ο Μουσταφά Κεμάλ, στη θυελλώδη πολιτική και στρατιωτική πορεία του, έκανε πιστούς φίλους αλλά και ορκισμένους εχθρούς. Αγαπήθηκε και λατρεύτηκε από τον τουρκικό λαό, αλλά μισήθηκε από τους αντιπάλους του, εκφραστές μιας Τουρκίας που είχε χαθεί. Οι θέσεις του, οι πολιτική του και η σκέψη του είναι παρούσες σήμερα, όχι μόνο στους επίσημους θεσμούς της Τουρκίας, αλλά και στις βασικές αρχές των περισσότερων πολιτικών κομμάτων: ο "εθνικισμός" και ο "κρατισμός" του εμπνέουν ακόμη τη Δεξιά και την 'Ακρα Δεξιά, ενώ η Αριστερά αντλεί πολλά από τα επιχειρήματά της από τον "ρεπουμπλικανισμό" και τον "λαϊκισμό" του.

Όποιες κι αν είναι οι απόψεις για τον Μουσταφά Κεμάλ - ήταν, αλήθεια, ένας θερμός πατριώτης, ένας γνήσιος δημοκράτης, ένας πρωτοπόρος εκσυγχρονιστής ή ένας αυταρχικός πολιτικός, ένας δικτάτορας;-,κανείς δεν μπορεί αρνηθεί ότι ήταν ο Πατέρας ενός νέου κράτους, ο εμπνευστής μιας δύσκολης επανάστασης, μία από τις μορφές του 20ού αιώνα.

Η παρούσα εργασία τιμήθηκε με το Prix Eugene- Colas της Γαλλικής Ακαδημίας.