Ο τόμος αυτός αρχίζει από το 1669 και φτάνει ως το 1821. Σ' αυτόν τον ενάμισι αιώνα συντελέστηκε η αναγέννηση του ελληνισμού, υλική και πνευματική. Περιγράφονται γλαφυρά η κατάσταση του ελληνισμού, η Εκκλησία, οι Κοινότητες, οι Φαναριώτες, η οικονομία, όλα αυτά κατά περιοχές αλλά και ο πνευματικός βίος των Ελλήνων, η Τέχνη, η καθημερινότητα, το δημοτικό τραγούδι, η εκπαίδευση, ο Διαφωτισμός.