Παρότι η ιστορία αυτή του Νικολάι Γκόγκολ πρωτοδημοσιεύθηκε το 1835 -αφού η τσαρική λογοκρισία ανάγκασε τον Γκόγκολ να αλλάξει σε εννέα σημεία το αφήγημά του- ακόμη και σήμερα παραμένει μία τρομερή παραδοξολογία.

Η ιστορία μας αρχίζει με την εύρεση μιας ανθρώπινης μύτης μέσα σε ένα καρβέλι ψωμί, και από εκεί αρχίζει ένας αγώνας, ώστε να βρεθεί ο αληθινός κάτοχός της, ο οποίος μετά από μια σειρά τραγελαφικά γεγονότα ξυπνάει με τη μύτη του στη θέση της και σε άψογη κατάσταση.

Στην ουσία πρόκειται για μια ανηλεή κριτική του τσαρικού καθεστώτος και της κρατικής γραφειοκρατίας, κυρίαρχο στοιχείο της οποίας παραμένει η σάτιρα και το ανηλεές χιούμορ, γι' αυτό και η "Μύτη" υπήρξε το πιο λογοκριμένο έργο του Γκόγκολ από την τσαρική λογοκρισία.