ΤΟ ΕΙΡΗΝΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1915-1918

«Το κέρδος του αναγνώστη από την ανάγνωση αυτού του βιβλίου είναι πολλαπλό. Αρχικά και, χωρίς να το υποπτεύεται εξ αρχής, αλλά χάρη στον άρτιο συνδυασμό του αρχικού γαλλικού κειμένου και των σχολίων του συγγραφέα, έχει μπροστά του ένα πανόραμα της Θεσσαλονίκης, μία όψη της πολύβουης αγοράς και των χώρων διασκέδασης, μια πολυεθνική και πολύγλωσση κοινωνία, τις θρησκευτικές και τις πολιτισμικές αντιθέσεις, τον ιστορικό ρόλο των Ελλήνων στρατιωτών για την απελευθέρωση της Μακεδονίας, την παλιά και τη νέα πόλη, ένα πραγματικό ντοκιμαντέρ από λέξεις, που εναλλάσσονται με πολύχρωμες εικόνες και με συμβάντα που σημάδεψαν ανεξίτηλα την ιστορία της πόλης.

Τραγικά εντυπωσιακή και δραματικά καταστροφική υπήρξε η μεγάλη πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης τον Αύγουστο του 1917, σύμφωνα με τις περιγραφές του συγγραφέα, που αποτέλεσε την αρχή για τη δημιουργίας μιας νέας πόλης, που ξεπήδησε μέσα από τις στάχτες. Αλλά και η προσπάθεια της ελληνικής πολιτείας με πρωθυπουργό τον Ελευθέριο Βενιζέλο, να αποκαταστήσει τους πληγέντες και να επανορθώσει τα μνημεία, καταλαμβάνουν σημαίνουσα θέση στη δομή του βιβλίου.

Τα εκατοντάχρονα της πόλης της Θεσσαλονίκης ήταν η καλύτερη αφορμή για να δημοσιευθούν προς χάρη της ιστορίας και του λαού της πρωτότυπα κείμενα της εποχής των πρώτων χρόνων ελεύθερης ζωής, όπως αυτά των Γάλλων στρατιωτών, που περιγράφουν με ενάργεια την πολύχρωμη εικόνα της, και τα οποία παίρνουν μια άλλη διάσταση από τα εξαιρετικά εύστοχα σχόλια του συγγραφέα του βιβλίου». Μιλτιάδης Παπανικολάου