Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

H αποστολή του διεθνούς δικαίου είναι η ρύθμιση των σχέσεων μεταξύ των υποκειμένων του δικαίου. Κατά συνέπεια, βασική παράμετρος της εξέλιξής του είναι η ανάδειξη της διαρκούς σχέσης του με την πραγματικότητα. Για τον λόγο αυτό, το διεθνές δίκαιο θεωρείται ως αποτέλεσμα της αέναης σύ¬γκρουσης συμφερόντων, τα οποία προσπαθεί να ερμηνεύσει, να διαχειρισθεί και εν τέλει να εξισορροπήσει.

Στις δεκαετίες που θα ακολουθήσουν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η ραγδαία εξέλιξη του διεθνούς δικαίου θα επηρεασθεί ιδιαίτερα κυρίως από τις συγκρου¬σιακές τάσεις που αναπτύσσονται στην διεθνή κοινότητα, η οποία και διακρίνεται ως διπολική για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα (1945-1990). Μετά όμως το τέλος του διπολισμού, η διεθνής κοινότητα εξελίσσεται σε πεδίο επαναπροσδιορισμού του περιεχομένου των αρχών και των αξιών του διεθνούς δικαίου, γεγονός το οποίο προκαλεί την παραγωγή τάσεων έντασης και υπεροχής μεταξύ των εταί¬ρων που συνθέτουν την διεθνή τάξη και που προσδοκούν μια αναβαθμισμένη θέση στην ιεραρχική κλίμακα των δυνάμεων επιρροής.

Η εξέλιξη του κοινοτικού/ενωσιακού φαινομένου μετά την δεκαετία του 1950 θα αποδείξει ότι το δίκαιο αποτελεί ένα κοινωνικό φαινόμενο και, σε κάθε πε¬ρίπτωση, δεν αγνοεί τις ιδιαιτερότητες και προτεραιότητες της κοινωνίας που καλείται να το βιώσει. Η εμφάνιση του ενωσιακού δικαίου εκφράζει την εξέλιξη του διεθνούς νομικού πολιτισμού που καλείται να εξετάσει τις σχέσεις κράτους- κοινωνίας σε μια νέα θεσμική υπερεθνική βάση, δηλαδή εκείνη της περιφερεια¬κής ολοκλήρωσης.

Στην προσέγγιση που επιχειρείται μέσω αυτού του βιβλίου καταγράφονται οι ιδιότυπες εμπειρίες που αποκομίσθηκαν από την διδασκαλία και τις συζητήσεις με τους φοιτητές μου αλλά και με προσκεκλημένους έγκριτους διεθνολόγους που συμμετείχαν στο Σεμινάριο του Διεθνούς Δικαίου στο πλαίσιο του Προγράμματος Σπουδών ενός Τμήματος Κοινωνιολογίας. Σε αυτή την διαλεκτική παιδαγωγική σχέση κυριάρχησε η μελέτη της σύγχρονης εξελικτικής πορείας του διεθνούς δικαίου, η οποία προσδιορίζεται από σωρεία καινοτομιών σχετικά με τις αξίες, τις αρχές και την εν γένει φιλοσοφία του. Μια πρωτότυπη θεώρηση η οποία δεν θα ήταν εφικτή εάν το παραπάνω σεμινάριο δεν λειτουργούσε και υποστηριζόταν ως Ευρωπαϊκό Μάθημα Jean Monnet.