Για ποιο πράγμα πρέπει να αμφιβάλουμε εδώ: για την αντίληψη ή για την ειλικρίνεια του κ. Eberhard;

Η Διένεξη με τον Eberhard αποτελεί τη δημόσια απάντηση του Kant στη σφοδρή κριτική του Johann August Eberhard, καθηγητή φιλοσοφίας στη Χάλλε, κατά της υπερβατολογικής φιλοσοφίας, και ταυτόχρονα μια συνοπτική αλλά περιεκτική έκθεση των σπουδαιότερων προβλημάτων της Κριτικής του καθαρού Λόγου.

Πρόκειται για ένα πολεμικό κείμενο που αντικρούει τους ισχυρισμούς του δογματικού μεταφυσικού, οι οποίοι στηρίζονται αποκλειστικά σε παρανοήσεις ή διαστρεβλώσεις των θέσεων της Κριτικής και σε σοφιστικούς συλλογισμούς που αποσκοπούν στην ακύρωση "ει δυνατόν με μια μονοκοντυλιά της Κριτικής, ανοίγοντας τον δρόμο σε έναν απεριόριστο δογματισμό του καθαρού Λόγου".

Προκειμένου να "επεκτείνει τη γνώση του ως το υπεραισθητό", ο Eberhard επιδιώκει να αποκτήσει "πρόσβαση στα γόνιμα πεδία της ορθολογικής Ψυχολογίας και της Θεολογίας, την οποία ήθελε να αποτρέψει η Μέδουσα της Κριτικής", προβαίνοντας σε λογικά άλματα "όπως οι ταχυδακτυλουργοί της Μεταφυσικής" και συγχέοντας "τις λογικές με τις υπερβατολογικές προτάσεις".

Αποδοκιμάζοντας "αυτόν τον αλαζονικό τσαρλατανισμό", η Διένεξη αποτυπώνει τη σύγκρουση ανάμεσα στον δογματικό ορθολογισμό και την κριτική φιλοσοφία, αποσαφηνίζοντας τις κυριότερες γνωσιοθεωρητικές παραδοχές του κριτικισμού με τις οποίες απομακρύνεται από την παραδοσιακή μεταφυσική.