ΘΕΩΡΙΑ, ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ, ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ, ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Τα ειδικά μαθήματα των υποψηφίων για τις Αρχιτεκτονικές Σχολές ΑΕΙ περιλαμβάνουν δύο είδη σχεδίου, το ελεύθερο σχέδιο και το γραμμικό σχέδιο.

Το ελεύθερο σχέδιο σχεδιάζεται με μολύβι ή με μολύβι και χρώμα, και μόνο με ελεύθερο χέρι χωρίς τη βοήθεια σχεδιαστικών οργάνων. Σε σύγκριση με το γραμμικό σχέδιο, το ελεύθερο σχέδιο απαιτεί περισσότερο «ζωγραφικό ταλέντο» ή «χέρι». Το γραμμικό σχέδιο σχεδιάζεται πάντοτε με τη βοήθεια σχεδιαστικών οργάνων, μετρήσεων και υπολογισμών. Σε σύγκριση με το ελεύθερο σχέδιο, το γραμμικό σχέδιο δεν απαιτεί καμιά ζωγραφική κλίση του υποψηφίου. Το γραμμικό σχέδιο αποτελεί ένα είδος σχεδίου το οποίο απαιτεί επιδεξιότητα, λεπτότητα και ακρίβεια σχεδίασης, ήρεμα άτομα χωρίς νευρικότητα και ελάχιστες βασικές γνώσεις επιπεδομετρίας και προβολικής γεωμετρίας. Σε γενικές γραμμές το γραμμικό σχέδιο «διδάσκεται», δηλαδή μπορεί να διδαχθεί ικανοποιητικά μετά από κατάλληλη εξάσκηση και απόκτηση εμπειρίας.

Η μεθοδολογία εκμάθησης του γραμμικού σχεδίου περιλαμβάνει στην αρχή απλές ασκήσεις γραμμογραφίας, οι οποίες αποσκοπούν στην ανάπτυξη επιδεξιότητας χρήσης των σχεδιαστικών οργάνων και αποτελούν ασκήσεις δεξιοτεχνίας στο γραμμικό σχέδιο. Στη συνέχεια ακολουθεί η παράσταση γεωμετρικών αντικειμένων σε κλίμακα με τη βοήθεια της προβολικής γεωμετρίας, για να προχωρήσουμε στη σχεδίαση κτισμάτων (αρχαία, βυζαντινά ή σύγχρονα κτίρια), βάθρων αγαλμάτων, επιτύμβιων στηλών, οβελίσκων ή ακόμη και επίπλων. Βαθμιαία η πολυπλοκότητα των αντικειμένων αυξάνει, ενώ προστίθενται τεχνικές σχεδίασης ειδικών θεμάτων (ξύλο, λιθοδομή, πλακόστρωση, δένδρα και «φυτά, ανθρώπινες φιγούρες κ.ά.).

Αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό του γραμμικού σχεδίου είναι ότι η σωστή γνώση του τρόπου σχεδίασης κάθε τύπου θεμάτων και η εφαρμογή των γενικών σχεδιαστικών αρχών του γραμμικού σχεδίου δίνουν την ικανότητα στους υποψήφιους να σχεδιάσουν με επιτυχία οποιοδήποτε θέμα. Έτσι το γραμμικό σχέδιο, μετά από κατάλληλη προετοιμασία και εξάσκηση, μπορεί να αποτελέσει ένα από τα «σίγουρα» ή «στάνταρντ» μαθήματα για κάθε υποψήφιο.

Η σχεδίαση με η/υ με την βοήθεια σχεδιαστικών προγραμμάτων cad (computer aided design) σήμερα έχει γενικευτεί επειδή έχει πολλά πλεονεκτήματα και απλουστεύει τις αρχιτεκτονικές μελέτες των κτιρίων. Ο η/υ είναι μόνον ένα απλό σχεδιαστικό «εργαλείο», που βασίζεται σε τυποποιημένες προεπιλογές. Συνεπώς οι υποψήφιοι και οι φοιτητές αρχιτεκτονικής (κυρίως των πρώτων ετών) πρέπει να μάθουν το Γραμμικό Σχέδιο και να εξασκηθούν με την «κλασσική» μέθοδο σχεδίασης με το χέρι. Η δουλειά του αρχιτέκτονα απαιτεί ταλέντο, φαντασία και δεξιοτεχνία και δεν επιτρέπεται να καταλήξει σε έναν απλό χειριστή ενός έτοιμου σχεδιαστικού προγράμματος.