O ΝΤΜΙΤΡΙ, O IΒAΝ ΚΑI O AΛΕΞΕΙ ΚΑΡΑΜΑΖΟΦ, τρεις αδελφοί που φαινομενικά ζουν σε διαφορετικούς κόσμους, μοιράζονται έναν πατέρα και, μαζί του, μια απερίγραπτη ντροπή: ντροπή για την καταγωγή τους, για τη γέννησή τους. . . Ντροπή για την ίδια τους την ύπαρξη, που βυθίζει τον Ντμίτρι στον αλκοολισμό και στις υπερβολές του πατέρα του και καταδικάζει τον Ιβάν σε αμετάκλητη παραίτηση. Έπειτα, υπάρχει ο νόθος γιος, ο Σμερντιακόφ, ένας κυνικός λιμπερτίνος που ζει ως υπηρέτης στο σπίτι του πατέρα του. Ένας τους θα διαπράξει πατροκτονία. Καθώς η εξάπλωση του αθεϊσμού βυθίζει τον ρωσικό λαό σε υπαρξιακή αμφισβήτηση, ο Φιόντορ Πάβλοβιτς, ο πατέρας των τριών αδελφών, ενσαρκώνει το χάος που έχει προκληθεί από την πληγωμένη αφοσίωση στο αντικείμενο της λατρείας. Καταδικασμένος σε μια ζωή δεύτερης κατηγορίας, γίνεται παρωδία του εαυτού του. Η εξαφάνιση του Θεού δεν έχει σβήσει τη θλίψη ή την ενοχή, αλλά έχει αφήσει ακόρεστη τη δίψα για συγχώρεση : ελλείψει λύτρωσης, ο Φιόντορ ζει σαν αξιολύπητος γελωτοποιός και δρέπει το μίσος των γιών του. Μόνο ο μικρότερος, ο Αλεξέι, ανοίγει με σιγουριά το δρόμο προς μια ζωή άξια να τη ζήσει, αντιβάλλοντας στη γενικευμένη κυριαρχία της ντροπής το ζήλο του αγαθού ανθρώπου.

Εκφράζοντας τους άφατους φόβους που μας κινητοποιούν, ο Ντοστογέφσκι βρίσκει απόλυτη παρηγοριά στον πυρετό των λέξεων που ανταλλάσσονται και στην επικίνδυνη μέθη των εξομολογήσεων που ψιθυρίζονται.

Οικογενειακό δράμα, δράμα της ανθρώπινης συνείδησης, ερωτήματα για το νόημα της ανθρώπινης ύπαρξης, πίνακας της δυστυχίας, της υπερηφάνειας και της αθωότητας, της Ρωσίας μετά τις μεταρρυθμίσεις του 1860, όργια, θαύματα: ο πλούτος αυτού του μυθιστορήματος του Ντοστογέφσκι δεν θα εξαντληθεί ποτέ. Είναι το τελευταίο του και θεωρείται το αριστούργημά του.

Η ιδιοφυΐα του Ντοστογέφσκι είναι τόσο πολύπλευρη που ο Ναμπόκοφ τόλμησε να γράψει ακόμη και το εξής : « Ας μην ξεχνάμε ότι ο Ντοστογέφσκι είναι πρώτα και κύρια συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων... μάστορας της αγωνίας ».