Πώς διάβαζαν την κρητική λογοτεχνία του 16ου και 17ου αιώνα -κυρίως τον Ερωτόκριτο, τη Βοσκοπούλα, τη Θυσία του Αβραάμ και την Ερωφίλη- οι Έλληνες και οι Ευρωπαίοι λόγιοι, από τον Αδαμάντιο Κοραή έως τον Κωστή Παλαμά και από τον Claude Fauriel έως τον ?mile Legrand; Για ποιους λόγους η υβριδική (βενετοκρητική) φυσιογνωμία της αποτέλεσε σημείο έντονων συζητήσεων και συγκρούσεων; Πώς αντιμετώπισε η ελληνική και ευρωπαϊκή λογιοσύνη την επίμαχη πολιτισμική ταυτότητα τόσο των δημιουργών όσο και των ίδιων των κειμένων της λεγόμενης Κρητικής Αναγέννησης; Πώς εντάχθηκε η κρητική λογοτεχνία στο υπό διαμόρφωση αφήγημα της «εθνικής φιλολογίας»;

Αν, όπως υποστήριζε ο Aλκης Αγγέλου,
«ο Ερωτόκριτος αποτελεί τη λυδία λίθο για τη νεοελληνική πνευματική ζωή», τότε οι περιπέτειες της πρόσληψής του μπορούν να μας φανερώσουν τόσο τη διαδικασία καθιέρωσης της κρητικής λογοτεχνίας όσο και τους παράγοντες που λειτούργησαν ανασταλτικά για τη μελέτη της στον μακρύ 19ο αιώνα (1790-1915). Η παρούσα μελέτη εστιάζει στους λόγους για τους οποίους αυτά τα έργα μετατράπηκαν σταδιακά από «ευτελή» λαϊκά αναγνώσματα σε λογοτεχνικά και φιλολογικά «εθνικά μνημεία», επηρεάζοντας καταλυτικά τα πρώτα επιστημονικά στάδια της συγκρότησης της νεοελληνικής φιλολογίας. Εξετάζει επίσης τα ιστορικά συμφραζόμενα της πρόσληψης αυτών των αναγνωσμάτων, αναδεικνύοντας τους ανταγωνισμούς των διαφορετικών πολιτισμικών και διανοητικών παραδόσεων (επτανησιακή και φαναριώτικη παράδοση, κοραϊκή σκέψη), τους διαξιφισμούς για το γλωσσικό ζήτημα, τη ρευστότητα του λογοτεχνικού κανόνα αλλά και τον ρόλο του Κρητικού Ζητήματος στον καιρό της Μεγάλης Ιδέας.