ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΙΟΙ ΚΑΙ ΙΗΣΟΥΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΡΩΙΜΟΥΣ ΝΕΟΤΕΡΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ

Το πρώτο επίσημα και θεσμικά οργανωμένο εκπαιδευτικό ίδρυμα της Ρωσίας ιδρύθηκε το 1685 από δύο Έλληνες ιερομονάχους, τον Ιωαννίκιο και τον Σωφρόνιο Λειχούδη. Όπως πολλοί σύγχρονοί τους Έλληνες του 17ου αιώνα, οι Κεφαλονίτες αδελφοί Λειχούδη έλαβαν εν μέρει την παιδεία τους σε κολέγια της μεταναγεννησιακής Ιταλίας, τα οποία αντέγραφαν σε μεγάλο βαθμό το πρόγραμμα σπουδών των αντίστοιχων κολεγίων των Ιησουιτών. Όταν τα δυο αδέλφια ίδρυσαν μια σχολή στη Μόσχα, γνωστή ως Σλαβογραικολατινική Ακαδημία, ακολούθησαν το πρότυπο των ιησουιτικών κολεγίων ως προς τα δομικά χαρακτηριστικά, τις παιδαγωγικές μεθόδους και το πρόγραμμα σπουδών τους.

Στο ανά χείρας βιβλίο, ο Νικόλαος Α. Χρυσίδης μελετά τον αντίκτυπο της Ακαδημίας των αδελφών Λειχούδη στη ρωσική εκπαιδευτική πρακτική, εντάσσοντάς την στο πλαίσιο των ελληνορωσικών πολιτισμικών σχέσεων και των κλιμακούμενων επαφών ανάμεσα στη Ρωσία και τη Δυτική Ευρώπη τον 17ο αιώνα. Ο συγγραφέας καταδεικνύει ότι οι ελληνικές εκπαιδευτικές και πολιτιστικές επιρροές στη Ρωσία κατά το δεύτερο μισό του 17ου αιώνα είχαν δυτικό χαρακτήρα, αν και παρέμειναν Ορθόδοξες ως προς το δόγμα. Καταδεικνύει επίσης ότι οι ρωσικές και ελληνικές εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες εντάσσονταν στο ευρύτερο ευρωπαϊκό πρότυπο των ιησουιτικών εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων οι οποίες επηρέασαν τα ρωμαιοκαθολικά και τα ανατολικορθόδοξα εκπαιδευτικά ιδρύματα και τις επιλογές τους σχετικά με τα προγράμματα σπουδών. Πρόκειται για ενδελεχή μελέτη της λειτουργίας της Σλαβογραικολατινικής Ακαδημίας και βασίζεται σε πρωτογενείς πηγές στη ρωσική, τη σλαβονική, την ελληνική και τη λατινική γλώσσα. Απευθύνεται σε ερευνητές της πρώιμης νεότερης ρωσικής και ελληνικής ιστορίας, της διανοητικής ιστορίας και της ιστορίας της επιστήμης της πρώιμης νεότερης Ευρώπης, της ιησουιτικής εκπαίδευσης, καθώς και της ιστορίας και του πολιτισμού της Ορθόδοξης Ανατολής.