Έργα του Βλεμμύδη, όπως η "Επιτομή της Λογικής", βασικό διδακτικό εγχειρίδιο Λογικής μέχρι τον 19ο αιώνα, τα "Περί αρετής και ασκήσεως, "Περί Πίστεως και Περί ψυχής", πραγματείες στις οποίες αναλύονται θεμελιώδη ζητήματα γνωσιολογίας, ψυχολογίας και ηθικής, αποδεικνύουν περίτρανα τον διάλογο μεταξύ της αρχαιοελληνικής σκέψης και της ορθόδοξης παράδοσης, ο οποίος συνεχίστηκε αδιάπτωτα καθ΄ όλη τη διάρκεια της χιλιόχρονης αυτοκρατορίας. Αλλά και οι πολιτικοί λόγοι του βυζαντινού δασκάλου -ο "Βασιλικός κληθείς ανδριάς" και η παράφρασή του με τίτλο "Οποίον δει είναι τον βασιλέα"- μαζί με την επιστολογραφία του δίνουν το στίγμα μιας μεστής πολιτικής σκέψης που συνδιαλέγεται με το μοντέλο του κλασικού πολιτικού στοχασμού.

Όπως γράφει και ο πολύς Β.Ν. Τατάκης στο μνημειώδες έργο του "Βυζαντινή Φιλοσοφία: «Ο βυζαντινός ανθρωπισμός, που αγγίζει τώρα το απόγειό του, παρουσιάζει μια χτυπητή αναλογία με τον σύγχρονό του ιταλικό ανθρωπισμό: πιστεύει στη βιωσιμότητα του κλασικού πολιτισμού και των επιστημών, όπου και αναζητά την πλήρη μόρφωση του πνεύματος». Συνεπώς, το διακύβευμα του παρόντος πονήματος είναι να βοηθήσει τον αναγνώστη να αντικρίσει με μια άλλη ματιά τον βυζαντινό πνευματικό κόσμο μέσα από το έργο και τη σκέψη του Νικηφόρου Βλεμμύδη.