ΜΑΓΙΚΑ ΦΥΤΑ, ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΘΡΥΛΟΙ

"Σταμάτησα στη λέξη ατίθασος. Μόλις είχα αρχίσει να ξεφυλλίζω το βιβλίο της Χριστίνας Παπαδάκη και τούτος ο χαρακτηρισμός μ’ αιφνιδίασε. Υπάρχουν, λοιπόν, ατίθασα φυτά; Και, βεβαίως, υπάρχουν! Πώς αλλιώς να τον πεις τον απήγανο, που η σοφία της φύσης τον όπλισε με μια χαρακτηριστική όσο και απωθητική δυσοσμία προσφέροντάς του τρόπους και μέσα επιβίωσης σ’ έναν δύσκολο κόσμο, ενίοτε αντιφατικό και πάντοτε ανταγωνιστικό;

Τον θυμάμαι από παιδί τον απήγανο. Και τους θρύλους του θυμάμαι. Η λαϊκή ευρηματικότητα είχε πλάσει μικρές ιστορίες για να εξηγήσει τα φαινομενικώς ανεξήγητα. Είναι πανάρχαια η ανάγκη του ανθρώπου να ερμηνεύσει όλα όσα ξεφεύγουν από τον κανόνα και όλα όσα δείχνουν πως υπάρχουν κι άλλοι δρόμοι σε τούτον τον κόσμο, δρόμοι που οδηγούν τελικά στο θρίαμβο της ζωής.
Και ο απήγανος; Επίμονος, μοναχικός, δυσπρόσιτος συνεχίζει το μεγάλο ταξίδι του. Ίαμα και πανάκεια για κάποιους, μαγικό βοτάνι για άλλους, ένας κόσμος ολόκληρος περιβεβλημένος το αρχέγονο μυστήριο που κουβαλά έως τις μέρες μας.

Ομολογώ πως διάβασα απνευστί το κείμενο της Χριστίνας. Και θαύμασα την επιμονή της να σταθεί με στοργή δίπλα σ’ αυτό το παράξενο βοτάνι, προσφέροντας πολύτιμο υλικό προκειμένου να κατανοήσουμε όχι τόσο τη φυσιολογία του ίδιου του φυτού όσο τη σχέση του ανθρώπου μ’ αυτό και, γενικεύοντας κάπως τα πράγματα, τη σχέση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον από το οποίο αντλεί, όχι μόνο υλικό, αλλά και ιδέες και εμπνεύσεις και παραδείγματα. Η συγγραφέας συνέλεξε μαρτυρίες, αναδίφησε πηγές, ταξίδεψε στο χώρο και στο χρόνο φωτίζοντας, μαζί με την ιστορία του περιφρονημένου στις μέρες μας απήγανου, ιδιαίτερες πλευρές της ανθρώπινης πολυπλοκότητας. Γιατί, εν τέλει, γίνεται φανερή η ανάγκη που οδήγησε κάποιους μακρινούς μας προγόνους να αναζητήσουν κρυμμένα μυστικά στον απήγανο, να αναδείξουν μέσα από τις μαγικές τους ρετσέτες τη μαγεία της ίδιας της φύσης.

Νομίζω, όμως, ότι η συγγραφέας κατάφερε κάτι ακόμη πιο σπουδαίο, μα και πιο σπάνιο: Να προσεγγίσει αυτό που λέγαμε πριν: το ανεξήγητο. Και να μας παραδώσει μια σύντομη μεν αλλά περιεκτική και τεκμηριωμένη μελέτη.

Ο μαγικός κόσμος των φυτών έχει πολλά να διδάξει. Σε πραγματικό και συμβολικό επίπεδο. Όπως τούτος ο ατίθασος απήγανος!"