ΑΠΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ-ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΣΚΟΠΙΑ

...εκτιμούμε πως όλα τα στοιχεία συγκλίνουν υπέρ της άποψης-πολιτικής Βενιζέλου, ότι δηλαδή, μέσα στην πολυπλοκότητα του διεθνούς περιβάλλοντος και τα ποικίλα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων (κρατών και πολυεθνικών εταιριών που τα επηρέαζαν), η Ελλάδα κατά την περίοδο 1919-1920 πέτυχε την καλύτερη ευκαιρία της για γα πραγματοποιήσει την απελευθέρωση των Ελλήνων της Ιωνίας και την επέκταση της ελληνικής επικράτειας, σύμφωνα με τα οράματα και την κυρίαρχη ιδεολογία της εποχής, σώζοντας ταυτόχρονα και τους ομογενείς από τον κίνδυνο γενοκτονίας που είχαν δρομολογήσει οι Τούρκοι εθνικιστές. Αυτήν την ευκαιρία άδραξε ο ίδιος και αυτό ήταν το καλύτερο που μπορούσε να πράξει ένας ηγέτης που το όραμά του για το Κράτος, περιελάμβανε την απελευθέρωση από τον ζυγό της σκλαβιάς των πολυάριθμων Ελλήνων, που διατηρώντας ένα υψηλό οικονομικό-κοινωνικό-πολιτιστικό επίπεδο, διαβιούσαν στην ανατολική πλευρά του Αιγαίου. Και εκείνη την εποχή της έντασης των εθνικισμών, η απελευθέρωσή τους και συνέφερε και μπορούσε να συμβεί με την επανάκτηση, στρατιωτική και πολιτική, των προαιώνιων ελληνικών πατρίδων όπου διαβιούσαν, δηλαδή των εδαφών της Ιωνίας. Η επιτυχής έκβαση αυτού του εγχειρήματος εκείνη την περίοδο που όλα φαίνονταν να είναι σε θετική τροχιά (συμμαχίες, στρατιωτική ισορροπία, οικονομικά μέσα), θα δημιουργούσε και τους όρους διαιώνισής του, δηλαδή την με τέτοιο τρόπο ανάπτυξη των ελληνικών περιοχών και των πληθυσμών τους που θα απελευθερώνονταν, ώστε να εξισορροπούν μακροχρόνια την ισχύ και τη ζηλοφθονία των γειτόνων τους, Τούρκων του εσωτερικού της Μικράς Ασίας.

Η ανερμάτιστη πολιτική των μετανοεμβριανών κυβερνήσεων και η επιδίωξη εκ μέρους τους της επίτευξης δύσκολων στόχων μέσα σε πλήρως αρνητικό διεθνές περιβάλλον, οδήγησαν στη διπλωματική καταρχήν ήττα, της οποίας συνέπεια ήταν η ταχεία αποδυνάμωση των περιορισμένων, ελληνικών πόρων-παραγόντων ισχύος με συνέπεια, αργότερα και τη στρατιωτική ήττα και εξαιτίας της ηγετικής ανεπάρκειάς τους, τη μετατροπή της στρατιωτικής ήττας σε εθνική Καταστροφή...