Η συγγραφή της Έκθεσης Ιδεών οπωσδήποτε απαιτεί γνωστικό υπόβαθρο, πλατιά παιδεία και πρωτότυπη σκέψη, που να μετουσιώνεται σε λόγο αποτελεσματικό και εύστοχο. Κανόνες οπωσδήποτε υπάρχουν, όμως κανένας απ αυτούς δεν υλοποιείται, αν απουσιάζουν η εμπλουτισμένη σκέψη και η αντίστοιχη γλωσσική και εκφραστική κατάρτιση. Για τον σκοπό αυτό, το βιβλίο απαρτίζεται από δύο μεγάλα κεφάλαια-μέρη.

Στο πρώτο μέρος ο μαθητής εξοικειώνεται με τους κανόνες της λογικής που διέπουν τον γραπτό λόγο, τον τρόπο οργάνωσης και καταγραφής της σκέψης, που πρέπει, 6έ6αια, να δομείται και να ιεραρχείται ορθά και λογικά. Εκτός από τους «νόμους» που διέπουν την Έκθεση Ιδεών, ο μαθητής αντλεί πληροφορίες και για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να δομεί και να παρουσιάζει το υλικό του σε πιο άμεσους, επικοινωνιακούς τρόπους γραφής, όπως σε μια εισήγηση ή σε ένα άρθρο. ...

Στο δεύτερο μέρος αναπτύσσονται τα σύγχρονα ζητήματα του κοινωνικού προβληματισμού στα οποία στηρίζεται η Έκθεση Ιδεών σήμερα. Ο μαθητής εμπλουτίζει την επιχειρηματολογία του, ώστε να αποκτήσει ένα πλούσιο υπόβαθρο γνώσεων, υλικό που μπορεί να τον βοηθήσει στην παραγωγή λόγου.
Τόσο το πρώτο όσο και το δεύτερο μέρος καλύπτουν αντίστοιχα τη θεωρία και τη θεματογραφία και των τριών τάξεων του λυκείου.

Ένα τρίτο μικρότερο κεφάλαιο στο τέλος του βιβλίου περιέχει τις λύσεις των ασκήσεων της θεωρίας, βοηθητικά προς τους μαθητές και τους διδάσκοντες.