ΟΡΙΣΜΟΙ, ΡΗΞΕΙΣ, ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ

Γράφεται και λέγεται από πολλούς ότι ο όρος σχολαστική αναφέρεται στον ασαφή προσδιορισμό του φιλοσοφικού ή θεολογικού στοχασμού του Μεσαίωνα. Συνοψίζει τη νοοτροπία ενός πολιτισμού που βρίσκεται στα πρώτα του βήματα. Η σχολαστική είναι το αμφίσημο και τρεμάμενο φως της "χιλιόχρονης μεγάλης νύχτας"... έγινε συνώνυμο του παρωχημένου, του απλοϊκού, του στερημένου κάθε επιστημονικής αξίας.

Τρομερή υπήρξε η κατάπληξη, όταν αυτός ο ψευδο-εκφυλισμένος Μεσαίωνας αποκάλυψε τους φιλοσοφικούς θησαυρούς του στα μάτια πλήθους μελετητών που παλεύουν σήμερα να τον απελευθερώσουν από την υπεραιωνόβια σκόνη που τον καλύπτει, και απέδειξαν πως η σχολαστική συνιστά ένα ρεύμα ιδεών τόσο σύνθετο και τόσο άξιο προσοχής και μελέτης όσο οι πιο αξιοζήλευτες συνθέσεις της αρχαιότητας. Το κομμένο νήμα της παράδοσης που ένωνε την αρχαία με τη σύγχρονη φιλοσοφία επανασυνδέεται και τίποτα πια δεν μοιάζει λιγότερο με πνευματικό λήθαργο από τη συνολική δραστηριότητα του Μεσαίωνα.

Αν αληθεύει ότι κάθε προηγμένη επιστήμη διακρίνεται για την ακρίβεια της ορολογίας της, η πρώτη προϋπόθεση εξέλιξης και ανάπτυξης της φιλοσοφικής ιστορίας του Μεσαίωνα είναι ο ακριβής προσδιορισμός της σημασίας που πρέπει να αποδοθεί στις λέξεις που αυτή η ιστορία χρησιμοποιεί αδιαλείπτως. Συνεπώς, τι ακριβώς σημαίνει, επιστημονικά μιλώντας, ο όρος σχολαστική;