Τα δοκίμια που περιλαμβάνονται στον παρόντα τόμο εστιάζουν στην πολυσήμαντη σχέση του εβραϊκού ζητήματος, αλλά και των ίδιων των Εβραίων, με τον Νεοελληνικό Διαφωτισμό και την Επανάσταση του 1821. Κατόπιν μιας μακράς αρχειακής έρευνας που ξεκίνησε από την Ελλάδα και συνεχίστηκε στη Γαλλία, τη Γερμανία, το Ισραήλ, αλλά και την Αμερική, αξιοποιήσαμε άγνωστα τεκμήρια, τα οποία δημοσιεύουμε εδώ και χάρη στα οποία αποκαλύπτονται σημαντικές πτυχές της εποχής που περιέπεσαν σε λήθη. Πρόκειται για το πρώτο ερευνητικό βήμα στην προσπάθεια επανεξέτασης του ρόλου, της δράσης και της δυναμικής του εβραϊκού πληθυσμού σε μια περίοδο ριζικών μεταβολών, η οποία εκτείνεται από τους προεπαναστατικούς χρόνους και την Επανάσταση μέχρι κάποιες δεκαετίες μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους.

Μέσα από κεντρικές και έκκεντρες αφηγήσεις συζητούμε τον πολυδιάστατο χαρακτήρα της διαδικασίας συγκρότησης της ελληνικής ταυτότητας, αποτυπώνουμε τη συμβολή των Εβραίων στην Επανάσταση του 1821, αναδεικνύουμε τους οραματισμούς της εποχής, αλλά και καταδεικνύουμε τις διοπτεύσεις που ακολούθησαν. Υπό την προοπτική αυτή, η εν λόγω θεματική υπερβαίνει το ιστορικό πλαίσιο εντός του οποίου περιορίζεται, αποκαλύπτοντας την απρόσμενη επικαιρότητά της.