ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ (323-30 π.Χ.)

Η μελέτη της ελληνιστικής περιόδου υπογραμμίζει το τι πρέπει να αποφύγει ένας λαός ή, μάλλον, οι ηγέτες του. Η κληρονομιά του Αλεξάνδρου και η επιβολή των ελληνιστικών καθεστώτων στις κοινωνίες της ανατολικής Μεσογείου είχαν ως συνέπεια την ευρύτατη εξάπλωση ορισμένων στοιχείων του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Βέβαια, η εκκλησία του δήμου και οι εξουσίες της έλειπαν. Οι λαοί άγονταν και φέρονταν από τις ικανότητες ή τις ανευθυνότητες των μοναρχών και των συμβούλων τους. Παρ όλα αυτά, η δημιουργία συνεχίσθηκε, όπως εξ άλλου το απαιτεί και το επιβάλλει η ανθρώπινη φύση. Πάλι, με την πολιτική έκφραση αποδυναμωμένη, η δημιουργία δεν σταμάτησε, απλώς προσαρμόσθηκε σε μεγάλο βαθμό στις νέες πολιτικοκοινωνικές συνθήκες, προσπαθώντας όμως να διατηρήσει ό,τι μπορούσε από την ελευθερία της. Ταυτόχρονα, η προσπάθεια του ανθρώπου να αντιληφθεί το περιβάλλον του, τον τρόπο που αυτό λειτουργεί και τη θέση του σε αυτό, συνεχίσθηκε. Στη νέα εποχή όλα είναι μεγάλα, οι νέες κοινωνίες χαρακτηρίζονται από γιγαντισμό. Νέες πόλεις κτίσθηκαν, νέες μεγάλες συλλογές σοφίας, υπό μορφή βιβλιοθηκών, οργανώθηκαν στις νέες πρωτεύουσες του εκτός Ελλάδας Ελληνισμού. Νέοι λαοί προσχώρησαν, προσελκυόμενοι από τα επιτεύγματα των ανθρώπων που έδιναν τη νέα γραμμή στις παλιές κοινωνίες της ανατολικής Μεσογείου. Έτσι, ο Ελληνισμός μπήκε στον δρόμο της παγκοσμιότητας πρώτα στην Ανατολή και όταν ήλθαν οι Ρωμαίοι και υιοθέτησαν ό,τι δεν έθιγε την υπόστασή τους στράφηκε προς τη Δύση. Τελικά, ο Ελληνισμός έγινε σκέψη, τρόπος ζωής και ιδεολογία.