Το συγκεκριμένο πόνημα συνιστά την πρώτη ολοκληρωμένη παρουσίαση μορφών του πνεύματος και αγωνιστών του 1821 που έζησαν στο γέρμα του βίου τους τη στέρηση και την πενία και -σε πολλές περιπτώσεις- έσβησαν, κυριολεκτικά, «στην ψάθα», αν και είχαν προσφέρει τα μέγιστα στην «αμήτορα» πατρίδα.

Το συγγραφικό εγχείρημα αρχίζει με χρονικό σημείο αναφοράς την Aλωση της Κωνσταντινουπόλεως, με τους Λογίους της Διασποράς και ακολουθούν οι Δάσκαλοι του Γένους και οι Λόγιοι μεταγενέστερων χρόνων συνεχίζεται -στο μεγαλύτερο μέρος του- με μορφές του 1821 (άνδρες και γυναίκες: Ιεράρχες, Φιλικούς, αγωνιστές, λιγότερο γνωστούς και λησμονημένους ήρωες), αλλά και με νεότερες φυσιογνωμίες τέλος, ολοκληρώνεται με εκπροσώπους της νεοελληνικής λογοτεχνίας από όλες τις περιόδους της (συμπεριλαμβανομένων και συγκεκριμένων εκπροσώπων της τέχνης, όπως μουσουργών και ζωγράφων).

Ειδικότερα το βιβλίο, καρπός πολύμοχθης πρωτογενούς έρευνας με αξιοποίηση πλήθους πηγών,
-φωτίζει άγνωστες πτυχές της ένδειας των προσώπων μέσα από την καταγραφή συγκλονιστικών στοιχείων της αλληλογραφίας τους. Ιδιαιτέρως ξεχωρίζουν οι προσωπικές μαρτυρίες των αγωνιστών του 21, που αποτελούν ιστορικά ντοκουμέντα και βλέπουν για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας.
-προβάλλει το ιστορικό, κοινωνικό και πνευματικό πλαίσιο της εκάστοτε εποχής
-αποτελεί πραγματική προσφορά και συμβολή στην ιστορική μας διαδρομή μέσα από την κατάθεση μνήμης για αυτές τις μορφές, οι οποίες συνιστούν και ένα σημαντικό κεφάλαιο της πνευματικής και εθνικής μας κληρονομιάς, δεδομένου ότι πολλών εξ αυτών το διάβα από τη ζωή έχει λησμονηθεί, ή σιγηθεί, από τις νεότερες γενιές.