Για τον Πιέρο Μαρτινέτι το ζώο είναι προικισμένο τόσο με νοημοσύνη όσο και με συνείδηση και γι αυτό ο πόνος του πρέπει να προκαλεί στον άνθρωπο μια βαθιά συμπόνια, καθώς όχι μόνο η δραστηριότητά του, αλλά και ολόκληρη η συμπεριφορά του και η φυσιογνωμία του προδίδουν την "έκφραση μιας εσωτερικής ζωής: μιας ζωής ενδεχομένως εντελώς διαφορετικής και μακρινής από τη δική μας, αλλά η οποία σε κάθε περίπτωση έχει και αυτή με τη σειρά της τα χαρακτηριστικά της συνείδησης και δεν είναι δυνατόν να αναχθεί σε έναν απλό φυσιολογικό μηχανισμό".

Ο Ιταλός φιλόσοφος αναφέρει όλες εκείνες τις αποδείξεις της νοημοσύνης τους που μας παρέχουν ζώα όπως το σκυλί και το άλογο, αλλά και την εκπληκτική οργανωτική ικανότητα των μυρμηγκιών και άλλων μικρών εντόμων, τα οποία ο άνθρωπος έχει την υποχρέωση να σέβεται, μεριμνώντας να μην καταστρέφει ό, τι η φύση δημιουργεί. Επομένως η ηθική δεν πρέπει να περιορίζεται στη ρύθμιση των σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων, αλλά οφείλει να επεκτείνει τα όριά της και να επιδιώκει την ευημερία και την ευτυχία κάθε ζωντανού πλάσματος, που όπως ο άνθρωπος είναι σε θέση να νιώσει χαρά και πόνο.