Η πλούσια συγγραφική δράση του Ξενόπουλου άφησε μια σπουδαία παρακαταθήκη για τον μελετητή του έργου του. Τα μελετώμενα μυθιστορήματα και τα θεατρικά έργα εξετάζονται ως προς τη διαμόρφωση των σχέσεων των δυο φύλων, εστιάζοντας στην κοινωνική και ερωτική προβληματική. Ειδικότερα, αναλύονται ζητήματα, όπως ο γάμος, η προίκα, η τιμή και η προάσπισή της, η μοιχεία, ο έρωτας σε όλες του τις εκφάνσεις, η αιμομιξία, η αυτοχειρία του ερωτευμένου, το σωματικό και ψυχικό ταίριασμα των ερωτευμένων, τα εμπόδια που δυσκολεύουν την ευόδωση του έρωτα.

Ο συγγραφέας παρέμεινε πιστός στη βασική του πεποίθηση ότι το ερωτικό ένστικτο καθορίζει την ανθρώπινη ζωή και αποτύπωσε με στοργή τη γυναίκα που όλη της η ύπαρξη διαπνεόταν από τον έρωτα και την κατάκτηση της ευτυχίας που μόνο αυτός εγγυάται.