ΠΑΤΕΡΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΠΑΝΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟ-ΔΥΤΙΚΟΥ ΕΑΥΤΟΥ

Το βιβλίο μας βοηθά να συνειδητοποιήσουμε πώς Χριστιανικός κόσμος είναι ένας και ενιαίος, ένας Χριστιανικός Ελληνο-δυτικός κόσμος. Παρά τις διαφορές τους, Γρηγόριος Παλαμάς και Θωμάς Ακινάτης μπορούν να «συνομιλήσουν» με άνεση. Ανθρωπολογικές προτάσεις προερχόμενες από την μια άκρη του κόσμου αυτού, αφορούν απολύτως και στην άλλη άκρη, οποία μάλιστα συχνά τις έχει ήδη, θεολογικά ή φιλοσοφικά προαισθανθεί ή και προετοιμάσει. Η παλαιά διαλεκτική Ανατολής-Δύσης δεν έχει πλέον το νόημα πού ίσως είχε κάποτε και θα πρέπει να αντικατασταθεί με την εσωτερική αυτή σχέση, η οποία φυσικά είναι παντελώς ξένη προς κάθε μορφής εξομοιωτική πολτοποίηση των διαφορών, όπου πράγματι αυτές υπάρχουν. Με τον τρόπον αυτό (και μόνον έτσι) Ορθόδοξη θεολογία επανακάμπτει στη σύγχρονη οικουμενική συζήτηση - διά της βασιλικής οδού μάλιστα, μετά και από τη Δυτική «ανακάλυψη» των Ελλήνων Πατέρων, ήδη κατά τον περασμένο αιώνα. στάση και μέθοδος συνεπώς αυτή αντιπαρατίθεται επίσης και σε ανάλογα σύνδρομα περιθωριοποίησης της Ελληνικής πλευράς του Ελληνο-δυτικού θεολογικού κόσμου, αρατά σε παλαιότερους, αλλά, δυστυχώς και σύγχρονους Δυτικούς συγγραφείς, Ρωμαιοκαθολικούς κυρίως, συνήθως με την μορφή της υπαγωγής της Ελληνικής Πατερικής θεολογικής παράγωγης σε δήθεν Δυτικές επιδράσεις, με βεβιασμένα επιχειρήματα, όπου, αίφνης, Μάξιμος Ομολογητής καθίσταται ευγνώμων μαθητής του... Αυγουστίνου, ενώ Παλαμάς ελάχιστος προσκυνητής του Duns Scotus κ.λπ... Πρόκειται και εδώ γι’ αυτό πού ονομάζω «πολιτιστικοί πόλεμοι», με Ομολογιακή μεταμφίεση εν προκειμένω, πού συντρίβουν όμως εξίσου το βάθος, την πρωτοτυπία και την ελευθερία κάθε γνήσιας θεολογικής επίγνωσης...

Σε κάθε περίπτωση, όπως το έχουν ήδη επισημάνει διαπρεπείς σημερινοί Ευρωπαίοι στοχαστές, από τον Marion και τον Taylor, ως τόν Caputo, τον Kearney, τόν Lacoste, τόν Milbank, τον Ward, ή τήν Pickstock, οι θεολογικές πηγές του Ελληνο-δυτικού εαυτού υπόσχονται συνταρακτικές νέες προοπτικές λύσεων για τις σημερινές ανθρωπολογικές δυσκολίες ή και αδιέξοδα. Αυτό πού δεν φαίνεται να γνωρίζουν οι παραπάνω ωστόσο είναι ? πιθανή συνεισφορά της Ελληνικής θεολογικής πλευράς στην αναζήτηση αυτή - όχι σε αντίθεση πάντοτε προς τις Δυτικές προσπάθειες, αλλά πάντοτε με εκπληκτική πρωτοτυπία, δημιουργικότητα και φρεσκάδα.