Τοποθετημένη στο σήμερα, η Επιστροφή του βαρόνου Βένκχαϊμ αφηγείται την ιστορία του βαρόνου Μπέλα Βένκχαϊμ (ενός ήρωα που θυμίζει τον πρίγκιπα Μίσκιν), ο οποίος αποφασίζει, στο τέλος της ζωής του, να επιστρέψει στη γενέτειρά του στην ουγγρική επαρχία.

Δραπετεύοντας από το Μπουένος Αιρες, για να μην αναγκαστεί να πληρώσει τα υπέρογκα χρέη του στα καζίνα της πόλης, όπου ζούσε εξόριστος, ελπίζει να συναντηθεί και πάλι με τη Μάρικα, την αγαπημένη του από τα μαθητικά του χρόνια. Στην πατρίδα του πια, βρίσκει μια πόλη γεμάτη κομπιναδόρους και πολιτικάντηδες, όπου βασιλεύει η μιζέρια και ο παραλογισμός. Στο μεταξύ, ο κύριος Καθηγητής -ένας διεθνούς φήμης επιστήμονας που μελετά τα βρύα και ζει σε ένα αλλόκοτο παράπηγμα, σαν ησυχαστήριο, σε μια ακατοίκητη περιοχή έξω απ την πόλη- παραληρεί ακατάπαυστα και προσπαθεί επίμονα να αποκτήσει ανοσία απέναντι στις ίδιες του τις σκέψεις.

Μέσω μιας συναρπαστικής πλοκής, με τον θάνατο και την άβυσσο να καραδοκούν, η έσχατη καταδίκη έρχεται να συντρίψει τους ανυποψίαστους κατοίκους της πόλης.