Μόνο ο νηφάλιος στοχασμός μπορεί να διαλύσει τα αιματώματα, που δημιουργεί κάθε τόσο η Ιστορία, διαρρηγνύοντας τα αγγεία των ερμηνειών επί ερμηνειών, με βίαια χτυπήματα - χτυπήματα που σχεδόν πάντα αφορούν στην αχρειότητα της δίψας για πλούτο και εξουσία και πάντα μα πάντα καλύπτουν τα κίνητρά τους με ερμηνείες, θύματα των οποίων πέφτουν οι τυφλωμένοι, ατίθασοι άνθρωποι.

Ένα κείμενο διαπνεόμενο από τέτοιο νηφάλιο στοχασμό είναι το Χριστιανισμός και Ισλαμισμός του Εμίλ Ντερμένγκεμ, γραμμένο στις αρχές του 20ού αιώνα. Σκοπός του: να επισημάνει πως η άβυσσος, η οποία διανοίχθηκε μεταξύ Χριστιανών και Μουσουλμάνων δεν υφίσταται κατ ουσίαν μεταξύ Χριστιανισμού και Ισλαμισμού.