Ο Παρθένιος από τη Νίκαια έζησε και έδρασε στη Ρώμη τον 1ο π.Χ. αιώνα. Αιχμαλωτίστηκε κατά την κατάκτηση της Βιθυνίας από τους Ρωμαίους με τους Μιθριδατικούς Πολέμους, οπότε και κατέληξε στην τάξη των δούλων. Ποιητής ο ίδιος ελεγειακών και άλλων λυρικών ποιημάτων, υπήρξε δάσκαλος του Βεργιλίου και του Κορνηλίου Γάλλου, σημαδεύοντας τη ρωμαϊκή ποιητική αναγέννηση της Νεωτερικής Σχολής. Από τα έργα του σώζονται μόνο τα «Ερωτικά παθήματα», συλλογή σύντομων ιστοριών που αφηγούνται κάποιους ολέθριους ή συχνά ανεκπλήρωτους έρωτες και διαδραματίζονται στις παρυφές μύθου και ιστορίας.

Το έργο του αυτό, προορισμένο για βοηθητικό υπόμνημα της συγγραφής των ποιημάτων τόσο του ίδιου του συγγραφέα όσο και του μαθητή του, του Κορνήλιου Γάλλου, είναι ένα κείμενο ενδιαφέρον για τη μελέτη της σχέσης πεζού και ποιητικού λόγου. Τοποθετημένο επίσης στην περίοδο της διαμόρφωσης του ελληνιστικού ερωτικού μυθιστορήματος, αποτελεί μαζί με τα υπόλοιπα άγνωστων συγγραφέων ερωτικά αποσπάσματα, που προέρχονται από παπύρους της ίδιας περιόδου, τις μοναδικές πηγές για τη μελέτη της γέννησης του ελληνιστικού μυθιστορήματος.