ΤΟ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΕΩΣ ΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ

Σε κάθε μορφή γεωργίας που επικρατεί σε ένα τόπο είναι αναπόφευκτο και εμφανές το αποτύπωμα του παρελθόντος. Για να κατανοήσουμε το παρόν των σύγχρονων μορφών γεωργίας έλεγε ο D.B. Grigg (1974), μελετώντας τη διαμόρφωση των γεωργικών συστημάτων στον κόσμο, είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε κάτι για την ιστορική τους εξέλιξη. Το παρόν βιβλίο αποτελεί μια επιτομή της ελληνικής γεωργίας και των γεωργικών συστημάτων, ακολουθώντας το οδοιπορικό τους από πολύ παλαιότερες εποχές. Το πρώτο μέρος του διατρέχει την περίοδο από την προεπαναστατική εποχή έως τα μέσα του εικοστού αιώνα, μη παραλείποντας μια σύντομη ματιά στην οργάνωση της γεωργίας και του αγροτικού χώρου από την κλασική εποχή έως την οθωμανική κατοχή. Το δεύτερο και πιο εκτενές μέρος διατρέχει την μεταπολεμική περίοδο έως σήμερα.

Η ύλη του πρώτου μέρους πραγματεύεται την εξέλιξη της γεωργίας στο νεοελληνικό κράτος κατά χαρακτηριστικές ιστορικές περιόδους, οι οποίες άφησαν τα δικά τους αποτυπώματα στην εξέλιξή της. Την πρώτη περίοδο, της ατελούς ανάπτυξης της γεωργίας έως το 1870, τη δεύτερη έως το 1922, που σηματοδότησε μια εποχή σημαντικής προόδου και την τρίτη της γενικότερης αναγέννησης του πρωτογενή τομέα την εποχή του μεσοπολέμου. Στο δεύτερο μέρος, η διαμόρφωση των παραγωγικών προτύπων στη διαδρομή της μεταπολεμικής περιόδου εξετάζεται υπό το πρίσμα των οικονομικών μεγεθών που σκιαγραφούν τη θέση του πρωτογενή τομέα στη συνολική οικονομία της χώρας και των πολιτικών αγροτικής ανάπτυξης της περιόδου πριν και μετά την ένταξη στην Ε.Ε. Η εικόνα των εγγείων διαρθρώσεων αναδεικνύει χρονίζοντα προβλήματα της γεωργίας. Οι αναδιαρθρώσεις των καλλιεργειών, τα εναλλακτικά συστήματα καλλιεργειών, τα συστήματα κάθε επί μέρους κλάδου της κτηνοτροφίας, τα διαρθρωτικά τους προβλήματα και οι προοπτικές τους φωτίζουν την εξελικτική πορεία και τη σύγχρονη εικόνα στους κλάδους της φυτικής και ζωικής παραγωγής. Η πραγμάτευση της εργασίας και των εργασιακών προσαρμογών στην οικογενειακή εκμετάλλευση, της γήρανσης, της πολυαπασχόλησης και της διαφοροποίησης των δραστηριοτήτων του αγροτικού νοικοκυριού στο πλαίσιο μιας πολυλειτουργικής γεωργίας, ολοκληρώνουν την εικόνα του οδοιπορικού της μεταπολεμικής περιόδου.

Η επισήμανση ορισμένων σύγχρονων προκλήσεων σε διάφορους επί μέρους τομείς έρχεται, υπό μορφή επιλόγου, να ολοκληρώσει την ύλη του πονήματος και το σκοπό του να ιχνηλατήσει το αποτύπωμα των οικονομικοκοινωνικών συνθηκών και των επιλογών των αγροτικών πολιτικών στη διαχρονική εξέλιξη της γεωργίας και των γεωργικών συστημάτων.