Η Οδηγία 2004/38 (που έχει μεταφερθεί στην ελληνική έννομη τάξη με το ΠΔ 106/2007) ρυθμίζει την άσκηση του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής των ευρωπαίων πολιτών και των μελών των οικογενειών τους στην επικράτεια των κρατών-μελών. Πρόκειται για ένα βασικό νομοθέτημα του παράγωγου δικαίου της Ένωσης. Πολλές διατάξεις της είναι προϊόν συμβιβασμού μεταξύ του ευρύτερου συμφέροντος της Ένωσης, το οποίο συνίσταται στην απρόσκοπτη άσκηση του εν λόγω δικαιώματος, και σε μια σειρά συμφερόντων των κρατών-μελών, όπως η διαφύλαξη της εθνικής αρμοδιότητας σε θέματα ιθαγένειας και οικογενειακού δικαίου, η αποτροπή της καταστρατήγησης των εθνικών μεταναστευτικών πολιτικών, η καταπολέμηση του φαινομένου του «κοινωνικού τουρισμού» και, φυσικά, η προστασία της δημόσιας τάξης, της δημόσιας ασφάλειας και της δημόσιας υγείας.
Στο παρόν βιβλίο ανιχνεύονται και αξιολογούνται οι συμβιβασμοί αυτοί, καθώς και οι προκλήσεις με τις οποίες βρίσκονται σήμερα αντιμέτωποι.