Ο τόμος αυτός είναι προϊόν πολύχρονης μελέτης ζητημάτων που αφορούν στην ιστορικά διαμορφωμένη γλωσσική και κοινοτική πολυμορφία της Δωδεκανήσου η οποία βρίσκεται υπό δυναμική διαμόρφωση στις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Παρότι υπάρχει σημαντικός αριθμός μελετών σε ό,τι αφορά τον ελληνόφωνο ορθόδοξο πληθυσμό των νησιών, η αναφορά στις ιστορικές κοινότητες ετερότητας, τους μουσουλμάνους και τους εβραίους, αλλά και άλλες μικρότερες ομάδες, όπως και στους μετανάστες, είναι μάλλον περιορισμένη.

Η σύνθεση του τόμου έγινε με βάση τη διεπιστημονική προσέγγιση ζητημάτων που αφορούν στη διαχρονική και συγχρονική παρουσία των εν λόγω κοινοτήτων στα νησιά. Οι επί μέρους συμβολές καλύπτουν τις γλωσσικές, ιστορικές και νομικές πλευρές της κοινοτικής ετερότητας που έχουν να κάνουν με ζητήματα ιθαγένειας, εκπαίδευσης, γλωσσικής διατήρησης ή απώλειας και οργάνωσης της θρησκευτικής ζωής. Συζητούν τις διαδρομές της δυναμικής διαμόρφωσης ταυτοτήτων που βρίσκονται σε αλληλεπίδραση τόσο με τη μνήμη όσο και με τις μεταβαλλόμενες συνθήκες διαβίωσης.

Αναφέρονται επίσης, στη σύγχρονη γλωσσική πολυμορφία ως προϊόν (και) της εγκατάστασης μεταναστευτικών πληθυσμών αλλά και σε μια δυσδιάκριτη μορφή ετερότητας η οποία αφορά ελληνικής καταγωγής κοινότητες παλλινοστούντων μεταναστριών. Στόχος του τόμου αυτού είναι να προσφέρει στην/στον αναγνώστρια/η μια πολύπλευρη προσέγγιση του δωδεκανησιακού ανθρωπογενούς τοπίου και να αναδείξει την παρουσία εκείνων των "διαφορετικών" κοινοτήτων που εμπλουτίζουν την τοπική ποκιλομορφία.