Το πρώτο βιβλίο του μεγαλειώδους πονήματος του ιερού Αυγουστίνου, Η Πολιτεία του Θεού, αποτελεί διαχρονικά μια θεμελιώδη εισαγωγή στη θεολογική ερμηνεία της ιστορίας μέσα στην χριστιανική παράδοση. Το έργο γραμμένο σε απολογητικό ύφος απευθύνεται πρωτίστως στους κατηγόρους των χριστιανών, οι οποίοι απέδωσαν τα δεινά και τις συμφορές που βίωναν οι κάτοικοι της Ρώμης στην οργή των προγονικών Θεών, που εκδικούνταν τους "ασεβείς χριστιανούς". Με συστηματικό τρόπο και συγκροτημένο λόγο ο Αυγουστίνος απαντά στα λογικά και διαχρονικά ερωτήματα του ανθρώπου για την ύπαρξη του κακού, τον ρόλο του διαβόλου, τις δυνατότητες του ανθρώπου και τον τελικό και απόλυτο προορισμό της ιστορίας του ανθρωπίνου γένους. Το προαιώνιο σχέδιο του Θεού προετοιμάζει και παιδαγωγεί τον άνθρωπο για τον απόλυτο προορισμό του. τη συνάντηση με τον Θεό δημιουργό του. Ο προορισμός αυτό είναι απόλυτος γιατί αυτό είναι το σχέδιο του Θεού, το σχέδιο και ο σκοπός της δημιουργίας. Το αποτέλεσμα όμως της συνάντησης, η ποιότητα αυτού του βιώματος είναι συνυφασμένα με το "αυτεξούσιο θέλημα" του ανθρώπου, με την επίδειξη από μέρους του ταπείνωσης και απόλυτης υπακοής στο θέλημα του Θεού.

Αυτό είναι το ερμηνευτικό κλειδί κατανόησης της σωτηριολογίας του ιερού Αυγουστίνου στην Πολιτεία του Θεού.