"Το παλτό", το σπουδαιότερο διήγημα -κατά τους κριτικούς- του Νικολάι Γκόγκολ γράφτηκε το 1839, και η ιστορία διαδραματίζεται σε κάποιο υπουργείο της τσαρικής Ρωσίας, και με ήρωα έναν χαμηλόβαθμο υπάλληλο της κρατικής γραφειοκρατίας.

Απεικονίζοντας, ο Γκόγκολ, κωμικά το "απάνθρωπο" αυτό περιβάλλον, έκανε πιο "ανθρώπινο" το θύμα του (τον παραδοσιακό ήρωα - τον δημόσιο υπάλληλο), λύνοντας με αυτόν τον τρόπο το πρόβλημα, που βρισκόταν τότε όχι μόνο μπροστά στον ίδιο, αλλά μπροστά σε όλη την Ρωσική λογοτεχνία.

Η ιδέα του κοινωνικού περιβάλλοντος αποκτούσε εκείνα τα χρόνια ιδιαίτερη σημασία στην κοσμοθεωρία του Μπιελίνσκι (μεγάλος Ρώσος κριτικός). Αυτήν την ιδέα την αναδείκνυε ταυτόχρονα το "Παλτό", σαν νέο αντικείμενο καλλιτεχνικής σατυρικής απεικόνισης της σύγχρονης πόλης. Σε αυτό οφείλεται ο σημαντικός ρόλος αυτού του διηγήματος, μαζί με το λογοτεχνικό μανιφέστο του Μπιελίνσκι, στην διαμόρφωση και την ανάπτυξη της "φυσικής σχολής", της δεκαετίας του 40.