Η αντίσταση των πολιτών ακολούθησε τη στρατηγική της ευθείας ή συγκεκαλυμμένης άρνησης συνεργασίας με τον κατακτητή ή με τους εγχώριους υποστηρικτές του. Εκδηλώθηκε κυρίως στα μεγαλύτερα αστικά κέντρα του χώρας μέσα από τη μη ένοπλη δράση κοινωνικών, οικονομικών, θρησκευτικών, νομικών, ιατρικών, εκπαιδευτικών και πολιτιστικών παραγόντων. Η πολιτική και κοινωνική δραστηριότητα της ηγεσίας της Εκκλησίας της Ελλάδος την ανέδειξε σε αξιόλογο παράγοντα των εξελίξεων κατά την περίοδο αυτή - κυρίως στην πρωτεύουσα και στην αστική ή ημιαστική περιφέρεια της υπό γερμανοϊταλική κατοχή Ελλάδας, ελάχιστα όμως στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο των δυνάμεων της Αριστεράς.

Η απροκάλυπτα ανοικτή και σταθερή συνεργασία με τον κατακτητή από την μια και η ένοπλη αντίσταση από την άλλη αποτέλεσαν ακραία, περιθωριακά και μεμονωμένα φαινόμενα για την πολιτική συμπεριφορά της ανώτατης εκκλησιαστικής ηγεσίας, καθώς αυτή - με προεξάρχοντες κυρίως τους δύο Αρχιεπισκόπους της κατοχικής περιόδου, Χρύσανθο και Δαμασκηνό - κινήθηκε ανάμεσα στην αναγκαστική συνεργασία και την πολιτική ανυπακοή προς τον κατακτητή.