Ολόκληρο το έργο του αγίου Αθανασίου έχει ένα μόνο στόχο: την προφύλαξη των ορθόδοξα σκεπτόμενων και την θεραπεία των επηρεασμένων από τον Διαφωτισμό Ορθοδόξων, αλλά ακόμη μη ταυτισθέντων μαζί του. Αυτό τον σκοπό υπηρετεί και η γλώσσα του, ως έσχατο μέσο ποιμαντικής διακονίας. Ο Βολταίρος στη συνείδηση του Παρίου -και όχι μόνον- είναι ένσαρκος κίνδυνος, που διακυβεύει την μόνη δυνατότητα σωτηρίας, μεταδίδοντας τον πνευματικό θάνατο. Αυτό είναι το ύφος του αγίου Αθανασίου! Αγωνιστές όπως αυτός, είναι αδύνατο να πεισθούν ότι με ήπιες και μελιστάλαχτες εκφράσεις είναι δυνατή η νουθέτηση τεχνιτών της βλασφημίας και συκοφαντίας, όπως ο Βολταίρος και οι οπαδοί του.

Επηρεασμένοι από τις αποδομητικές ενέργειες των Γάλλων επαναστατών τις καταλυτικές επεμβάσεις τους στη δυτική χριστιανική πραγματικότητα, θέλησαν και οι Έλληνες μιμητές τους, κινούμενοι σε πνεύμα καλής μίμησης και ιδεολογικής υποτέλειας, να μεταφέρουν και εφαρμόσουν τα συμβαίνοντα στη Γαλλία και στην δική τους Πατρίδα για την διαφωτιστική ευρωπαϊκή προσομοίωσή της. Το πρόβλημα δεν είναι, βέβαια, εδώ η έκδηλη απουσία κάθε σχέσης με τη "δική τους" ανατολική παράδοση, αλλά και η πλήρης άγνοιά της.

Σε εντελώς διαφορετικό όμως κλίμα ζούσε και εκινείτο ο χώρος της ησυχαστικής παράδοσης, στον οποίον άνηκε ο όσιος Αθανάσιος Πάριος. Έτσι εξηγείται η απαρέγκλιτη προσήλωσή του στην πατερικότητα, θεολογική και πρακτική, κάτι που συνέβαινε σε όλη την κολλυβαδική οικογένεια, τους αυθεντικότερους εκφραστές αυτής της παράδοσης, που συνιστά την πεμπτουσία της Χριστιανικής Ορθοδοξίας. Και αυτό ήταν εκείνο, που προκαλούσε τους φαινομενικά Ορθόδοξους ευρωπαϊστές, όπως ο Κοραής. Ο ’γιος φαίνεται να τιμά τον Κοραή για τις γνώσεις, την παιδεία του και την επίδοσή του στην συγγραφή. Είχε όμως διορατικότατα διαβλέψει, πού οδηγούσαν τα μηνύματα της Γαλλικής Επανάστασης και των διαφωτιστών. Δεν μπορούσε, λοιπόν, να σιγήσει σε δηλώσεις του Κοραή, που μάλιστα γίνονταν ευρύτερα γνωστές, διότι αλληλογράφοι του μεριμνούσαν φιλοτίμως για την κοινοποίηση των επιστολών του. Το ιδιαίτερα όμως προκλητικό ήταν, ότι ο Κοραής, μολονότι γιατρός, διακωμωδούσε στην κυριολεξία το θέμα της νηστείας, με έκδηλο σκοπό την δυσφήμισή της.