ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ, ΘΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (ΑΡΧΑΙΚΟΙ, ΚΛΑΣΙΚΟΙ, ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΙ, ΡΩΜΑΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ)

H παρούσα μελέτη δεν επιχειρεί απλά να ανασυνθέσει την ιστορία του δικαίου της Μυτιλήνης, της Μήθυμνας και της Ερεσού, πόλεις για τις οποίες διαθέτουμε περισσότερες πληροφορίες, και για την Αρίσβη, την Πύρρα και την ’ντισσα, σχετικά με τις οποίες έχουμε λίγα στοιχεία. Είναι διαφωτιστική για την ιστορία και την εξέλιξη πολιτευμάτων και θεσμών γενικότερα. Επιπλέον, με αφορμή την εξαντλητική έρευνα για τη Λέσβο ο αναγνώστης θα έχει την ευκαιρία να βγάλει χρήσιμα συμπεράσματα για σύγχρονους προβληματισμούς.

Στη Λέσβο, νησί που δεσπόζει στο κρίσιμο σταυροδρόμι που ενώνει το Αιγαίο με τα μικρασιατικά παράλια και τον Εύξεινο Πόντο, κατά την αρχαιότητα ακμάζουν περισσότερες πόλεις. Εκ φύσεως χωρισμένες από τη μορφολογία και τις σχετικά μεγάλες αποστάσεις του νησιού, αλλά και κατέχοντας η κάθε μία επαρκή αγροτικά και εμπορικά μέσα για την ανάπτυξή της, θα διαγράψουν παράλληλη πορεία ως αυτόνομες πολιτειακές οντότητες.

Η κοινή επισκόπηση της νομικής ιστορίας των λεσβιακών πόλεων παρουσιάζει ενδιαφέρον, ακριβώς γιατί η Λέσβος είναι ένα από τα λίγα νησιά η επικράτεια των οποίων διαιρείται σε περισσότερες ανεξάρτητες πόλεις-κράτη, όντας μάλιστα το ελληνικό νησί με τον μεγαλύτερο αριθμό αυτόνομων πόλεων. Η συνύπαρξη και γειτνίασή τους συνεπάγονται την αντιμετώπιση των ίδιων κινδύνων, την αποδοχή παρεμφερών πολιτειακών ή ιδεολογικών ρευμάτων και αντίστοιχων προκλήσεων. Οι περισσότερες πόλεις περνούν από την τυραννίδα στην ολιγαρχία και εν τέλει στη δημοκρατία, αναπτύσσοντας την πολιτειακή τους οργάνωση σε παράλληλους άξονες. Από τους αρχαϊκούς έως και τους ρωμαϊκούς χρόνους, οι λεσβιακές πόλεις τελούν αναπόφευκτα σε συνεχή μεταξύ τους αλληλεπίδραση, πολιτική, πολιτισμική, οικονομική.