Ο πολυμήχανος βασιλιάς της Ιθάκης, ο Οδυσσέας, ξεκίνησε με τα 12 καράβια του και τους 600 συντρόφους του, για να επιστρέψει στην πατρίδα του μετά την καταστροφή της Τροίας. Όμως, ο θεός της θάλασσας, ο Ποσειδώνας, που ήταν θυμωμένος μαζί του τον έκανε να περιπλανηθεί δέκα ολόκληρα χρόνια στη θάλασσα, σε άγνωστες χώρες και νησιά, να περάσει φοβερές περιπέτειες και ν' αντιμετωπίσει μεγάλους κινδύνους.

Τελικά, με την προσπάθεια, τη μεγάλη του επιμονή και την αδάμαστη θέλησή του κατάφερε να επιστρέψει στην πατρίδα του, την Ιθάκη, την οποία ποτέ δεν ξέχασε και δεν έπαψε να λαχταρά. Δίκαια θεωρείται σύμβολο της θέλησης και της ασίγαστης αγάπης προς την πατρίδα. Τις ατέλειωτες περιπέτειές του μας περιγράφει γλαφυρότατα ο μεγάλος ποιητής της αρχαιότητας, ο Όμηρος, στο θαυμάσιο ποιητικό έργο του Οδύσσεια. Τα σημαντικότερα μέρη της, σε ελεύθερη διασκευή, περιέχονται στο βιβλίο αυτό.