Η πορεία που διανύει κάθε άνθρωπος φωτίζει μια φιλοσοφία ζωής ξεχωριστή. Ο πολιτισμός διανύει την πτώση του. Ο κοινωνικός ιστός συνθλίβεται. Η οικονομία καταρρέει και η απόγνωση απλώνεται σαν επιδημία. Πώς μπορεί κάποιος να αντιμετωπίσει όλη αυτή την παρακμή; Οι συνήθειες δεν ξεριζώνονται. Ήθη και έθιμα περνάνε από γενιά σε γενιά αλώβητα. Η υποκρισία έχει γίνει τρόπος ζωής. Ο φόβος παραλύει τη λογική και τα αισθήματα.

Οι «Λεμονιές» είναι ένα φως στο σκοτάδι που έχει πέσει στην ελληνική επικράτεια και όχι μόνο. Η αυτοκριτική έρχεται σαν φυσική εξέλιξη. Η αμφισβήτηση θα ξεκλειδώσει αλήθειες και θα προκαλέσει συγκρούσεις. Η ελπίδα θα εμφανιστεί σαν από μηχανής θεός. Η πορεία προς τον θάνατο είναι η αναγέννηση.

Το παρόν μυθιστόρημα είναι το πρώτο εγχείρημα του Ξενοφώντα Ποτόπουλου να αποτυπώσει τον κόσμο μέσα από ένα πρίσμα αναζήτησης βαθύτερων νοημάτων και συναισθημάτων που αναδύονται από συγκρούσεις με αγαπημένα πρόσωπα.