ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ ΗΘΙΚΗ

Ο σκοπός είναι τροφή, σαν το ψωμί. Το να λέμε ότι το ψωμί είναι για το σώμα και ο σκοπός για την ψυχή είναι λάθος. Γιατί δεν υπάρχει σώμα χωρίς ψυχή και ψυχή χωρίς σώμα, πρόκειται για «ένα και το αυτό». Η διαφορά είναι ότι για το ψωμί γνωρίζουμε τις φυσικές και βιολογικές ιδιότητές του, γνωρίζουμε το «πώς» λειτουργεί ως τροφή. Μας πήρε κάποιες χιλιάδες χρόνια να φτάσουμε ώς εκεί. Για τον σκοπό δεν έχουμε φτάσει ακόμα στο σημείο αυτό, αλλά είναι ζήτημα χρόνου. Γνωρίζουμε όμως κάτι πολύ σημαντικό: ότι το Σύμπαν πορεύεται χωρίς σκοπό ότι ο σκοπός είναι έξω από τη φύση, ότι είναι απλώς μια ταμπέλα που εμείς κολλήσαμε επάνω της. Σ' αυτό δεν διαφέρουμε πολύ από το τετράχρονο παιδί και τον Αγιο Βασίλη που κατεβαίνει από την καμινάδα. Σε λίγα χρόνια ο Αγιος Βασίλης θα αποτελεί για το παιδί μια ευχάριστη ανάμνηση μιας αυταπάτης. Δεν είναι τόσο εύκολο με τον σκοπό. Γιατί από τη στιγμή που ο σκοπός αναγνωριστεί ως αυταπάτη θα έχει χάσει την αξία του ως τροφή. Φθάνουμε έτσι μπρος στο μεγάλο δίλημμα.

Απ' τη μια είναι η «χωρίς σκοπό» πραγματικότητα. Απ' την άλλη είναι η βιοτική μας ανάγκη για σκοπό. Δεν βοηθάει να επιβάλουμε στον εαυτό μας την εντύπωση ότι υπάρχει σκοπός, το να ζούμε σε μια «ενσυνείδητη» αυταπάτη δεν είναι λύση. Τι μας απομένει; Το βιβλίο προτείνει ότι υπάρχουν υποκατάστατα του σκοπού και καλεί τον αναγνώστη να τα ανακαλύψει.