Ο Ν. Ι. Μέρτζος, δημοσιογράφος και Πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών από το 2006, επί 60 χρόνια έζησε από μέσα τη νεότερη ελληνική ιστορία δίπλα στους πρωταγωνιστές της, και έχει αφιερώσει στον Ελληνισμό 37 βιβλία και μονογραφίες.

Το τελευταίο εκπόνημά του, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μίλητος» με τίτλο Το Κράτος Λάφυρο και το Σύστημα, είναι μια εξαιρετικά επίκαιρη μελέτη, καθώς επιχειρεί μια συνολική, συνεκτική ανάλυση του ελληνικού προβλήματος στο βάθος του ιστορικού χρόνου και στον κρίσιμο γεωπολιτικό χώρο, σε συνάρτηση με τις σύγχρονες διεθνείς εξελίξεις. Στηριζόμενος σε δεκάδες ιστορικές πηγές, ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι η σημερινή κρίση της Ελλάδας είναι δομική και επαναλαμβάνεται συχνά, επειδή το νεότερο Ελλαδικό Κράτος, αφ' ότου ιδρύθηκε, αποτελεί ανέκαθεν λάφυρο του πολιτικού συστήματός του.