Παντού στην Κρήτη παραμονεύει το αναπάντεχο, η έκπληξη. Φυτά και ζώα που δεν υπάρχουν πουθενά αλλού, ζουν ή έζησαν μόνο στην Κρήτη. Ένα ποντίκι με αγκάθια, μια ενδημική μυγαλή, τα κρητικά αγρίμια, οι εξαφανισμένοι σήμερα νάνοι ελέφαντες, οι νάνοι ιπποπόταμοι, τα πυγμαία και τα γιγαντιαία ελάφια, είναι μερικές από τις παραξενιές του νησιού.

Αντιθέσεις, που αν και αλλού διαφοροποιούν ολόκληρες ηπείρους, στην Κρήτη απαντούν σε αποστάσεις λίγων χιλιομέτρων ή σε θέσεις που η υψομετρική διαφορά τους είναι μερικές εκατοντάδες μέτρα. Ας μην ξεχνάμε λοιπόν. Η Κρήτη είναι τα βουνά της. Λευκά Όρη, Ψηλορείτης, Αστερούσια, Δίκτη, βουνά της Σητείας. Αυτοί οι πέντε μεγάλοι ορεινοί όγκοι είναι οι κρίκοι μιας αλυσίδας που εκτείνεται από τη χερσόνησο της Γραμβούσας στα δυτικά, ως το Κάβο Σίδερο, στο απώτερο ανατολικό άκρο.

Η ογκώδης σιλουέτα τους, αχνή μέσα στην πρωινή υγρασία ή στο πύρωμα του μεσημεριού, είναι το πρώτο που αντικρίζει ο ταξιδιώτης που φτάνει στο νησί από τη θάλασσα. Λευκή το χειμώνα και την άνοιξη, κατάξερη και γυμνή το καλοκαίρι ως το φθινόπωρο...