Το θέμα των πηγών των πρωτονεοελληνικών ή υστεροβυζαντινών μυθιστορημάτων έχει απασχολήσει πολλούς μελετητές. Συνήθως υποδεικνύουν τις άμεσες σχέσεις εξάρτησης ή τα πρότυπα χωρίς το θέμα να έχει εξαντληθεί πλήρως.

Σε πολλά από τα πρωτονεοελληνικά μυθιστορήματα πηγή εκτενών περιγραφών παλατιών, κήπων, γυναικών κ.λπ. και μοτίβων είναι δυτικά ή αραβικά έργα.

Για να προσδιορίσουμε καλύτερα τη σχέση της ανατολικής και βυζαντινής λογοτεχνίας είναι χρήσιμο να επισημάνουμε την αγάπη των Βυζαντινών για την αραβική λογοτεχνία. Πολύ νωρίς οι Βυζαντινοί έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ανατολική λογοτεχνία.

Τα έργα «Βαρλαάμ και Ιωάσαφ», «Στεφανίτης και Ιχνηλάτης», «Βίβλος Συντίπα του Φιλοσόφου» ήταν ήδη γνωστά στους Βυζαντινούς από τις πρώτες μεταφράσεις που ανάγονται στον 7ο/8ο-11ο αιώνα.