ΜΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ

Κατά τη δεκαετία του 1980, η λογοτεχνική θεωρία, και το ενδιαφέρον γι' αυτήν, έφθασε στο ζενίθ. Ήταν η "μεγάλη στιγμή" της θεωρίας, η εποχή που το θέμα ήταν της μόδας και συζητιόταν πολύ. Στη δεκαετία του 1990 σημειώθηκε μια σταθερή παραγωγή βιβλίων και άρθρων, με τίτλους όπως "Μετά τη θεωρία", ή "Μετα-Θεωρία", κλπ. Όπως υποδηλώνουν τέτοιοι τίτλοι, η "στιγμή" της θεωρίας έχει μάλλον περάσει. Επομένως, γιατί άλλο ένα εισαγωγικό βιβλίο για τη θεωρία, τόσο αργά;

Η απλή απάντηση είναι ότι, μετά τη "στιγμή" της θεωρίας έρχεται, αναπόφευκτα, η "ώρα" της θεωρίας, όταν το θέμα παύει να είναι αποκλειστικό αντικείμενο μιας αφοσιωμένης μειονότητας και μπαίνει στη γενική κυκλοφορία της διανοητικής ζωής.

Η κύρια ευθύνη οποιουδήποτε επιχειρεί ένα τέτοιο εγχειρίδιο είναι να ανταποκριθεί στην ανάγκη για σαφείς εξηγήσεις και παρουσίαση παραδειγμάτων. Καθώς διαβάζετε, θα συναντάτε προτεινόμενες δραστηριότητες, με τον τίτλο "Στάσου και σκέψου", που είναι σχεδιασμένες για να σας δίνουν κάποια πρακτική εμπειρία της λογοτεχνικής θεωρίας και των προβλημάτων της. Δεν θα διαβάζετε απλώς γι' αυτήν, πράγμα που θα περιόριζε τη θεωρία σε ένα είδος θεαματικού αθλήματος που το παίζουν μόνο οι σούπερ σταρ, αλλά θα αρχίσετε να την εφαρμόζετε κι εσείς οι ίδιοι.

Το να συμμετέχετε μ' αυτό τον τρόπο θα σας βοηθήσει να αποκτήσετε μια προσωπική αίσθηση της θεωρίας, και θα αυξήσει, ελπίζω, την αυτοπεποίθησή σας. Ελπίζω επίσης ότι οι δραστηριότητες αυτές θα προσφέρουν μια βάση για σεμιναριακές συζητήσεις, στην περίπτωση που το βιβλίο χρησιμοποιηθεί στη διδασκαλία ενός μαθήματος λογοτεχνικής θεωρίας.